اکونومیک 24

آخرین اخبار در مورد حسن سبحانی

معرفی کتاب | اسلام و اقتصاد

این کتاب صرفاً یک ارائه کلی از اقتصاد اسلامی نیست، بلکه با رویکردی تحلیلی و علمی، و به‌دور از روش‌های تلفیقی و التقاطی، مبانی اقتصاد اسلامی را با مستندات دقیق از منابع معتبر بررسی می‌کند. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش 46 ــ کتاب «اسلام و اقتصاد» تألیف دکتر حسن سبحانی، استاد برجسته اقتصاد دانشگاه تهران، یکی از مهم‌ترین آثار علمی در حوزه اقتصاد اسلامی محسوب می‌شود. این کتا ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۴۴| نسبت سیستم اقتصادی اسلام با کمونیسم

بین سیستم اقتصادی اسلام و سوسیالیسم تفاوت‌های مبنایی و عمیق زیادی وجود دارد، به‌طوری‌که در مقایسه، شباهت‌های موجود بین اسلام و سرمایه‌داری در سیستم اقتصادی بیشتر از شباهت‌ها بین اسلام و سوسیالیسم به‌نظر می‌رسد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش44 _سیستم اقتصادی سوسیالیسم از سال 1917 میلادی در روسیه شکل گرفت و طی چند دهه در قرن بیستم، تحولات زیادی را تجربه کرد. در دهه پایانی ا ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۴۳| این‌همانی اقتصاد اسلامی و سرمایه‌‏داری

در شرایطی که این سیستم‌ها بطور عملی در جوامع اسلامی پیاده نشده‌اند، آیا اقتصاد اسلامی قادر خواهد بود مشکلات اقتصادی روز را بطور مؤثر حل کنند و در زمینه رفاه، پیشرفت و توسعه بطور ملموس مؤثر باشد؟ گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش43 _سیستم اقتصادی سرمایه‌داری در طول سه قرن گذشته با تغییرات و اصلاحات متعدد خود را به یک الگوی موفق جهانی تبدیل کرده است. در ابتدا در اروپا، سپس در ا ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۴۱ | آیا اقتصاد اسلامی «علم» است؟

هرچند اقتصاد اسلامی می‌تواند از تجارب و تحلیل‌های تجربی بهره‌برداری کند، اما نباید آن را به‌عنوان یک علم تجربی محدود ارزیابی کرد. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش41 _ آیا اقتصاد اسلامی یک علم است؟ این پرسشی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده و همچنان محل بحث است. مسئله اساسی اینجاست که آیا وقتی از اقتصاد اسلامی سخن می‌گوییم، در واقع به یک علم مستقل اشاره د ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۴۰ |قیاس سیستم اقتصاد اسلام و اقتصاد اسلامی

اولویت اصلی در شرایط فعلی، فراهم آوردن بستری مناسب برای طراحی و ساختاربندی سیستم اقتصادی اسلام است. این سیستم اقتصادی، همان چیزی است که می‌توان آن را «اقتصاد اسلامی» نامید. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش40 _صرف نظر از رویکردهای متفاوت در تحقیقات و آثار اقتصاد اسلامی، برخی واژه‌ها و مفاهیم مشترک در تمامی آنها به چشم می‌خورد. این مفاهیم، در رویکردهای فقهی، نئوکلاسیکی و تلفیق ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۳۹ | آیا اقتصاد اسلامی یک مکتب اقتصادی است؟

اقتصاد اسلامی، فراتر از مکتب یا مکاتب اقتصادی اسلام است. این نظام اقتصادی، علاوه بر دیدگاه‌های مکاتب، ویژگی‌ها و صفات دیگری را نیز در بر می‌گیرد که آن را با جهان‌بینی توحیدی و ایدئولوژی وحیانی سازگارتر می‌سازد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش39 - یکی از رایج‌ترین برداشت‌ها از اقتصاد اسلامی، تلقی آن به عنوان یک «مکتب اقتصادی» در کنار مکاتب دیگر است. بر این اساس، اقتصاد اسلام ...

اقتصاد اسلامی" ـ ۳۸ | نقدی بر اسلامیزه شدن اقتصاد متعارف

مباحث ارائه شده توسط طرفداران رویکرد «تلفیقی»، اغلب در محیط‌های ایده‌آل و با مفروضاتی دور از واقعیت قابل اجرا هستند. این رویکرد، نمی‌تواند بطور کامل مسائل و چالش‌های اقتصادی جوامع مسلمان را حل کند و به ایجاد یک نظام اقتصادی عادلانه و کارآمد منجر شود. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش38 _«رویکرد تلفیقی» در میان رویکردهای مختلف به مطالعه اقتصاد اسلامی، نگاهی است که فعالان آن، ع ...

"اقتصاد اسلامی" ـ ۳۵ | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی

اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش35 _موضوع علم اقتصاد، اگرچه در تعاریف مختلف اقتصاددانان متنوع است، اما در نهایت به یک مفهوم واحد بازمی‌گردد: بررس ...

"اقتصاد اسلامی" ـ ۳۴ | اقتصاد اسلامی، اثباتی یا هنجاری؟

اقتصاد اسلامی، هم جنبه‌های هنجاری و هم جنبه‌های اثباتی را در بر می‌گیرد و نمی‌توان آن را صرفاً به یکی از این دو حوزه محدود کرد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش34 _ دو نگاه به علوم اقتصادی وجود دارد: هنجاری و اثباتی. اقتصاد اثباتی به دنبال توصیف و توضیح واقعیت‌های اقتصادی است، که وجود دارند، نه ارائه توصیه‌های سیاستی؛ درواقع اقتصاد اثباتی بر "آنچه هست" تمرکز دارد، نه "آنچه ب ...

"اقتصاد اسلامی" ـ ۳۳ | کدام اقتصاد اسلامی را برگزینیم؟

با وجود تنوع دیدگاه‌ها، تلاش‌های علمی در حوزه اقتصاد اسلامی، ارزشمند و مفید است. هدف، نزدیک شدن هر چه بیشتر به حقیقت و ارائه راهکارهای عملی برای اداره امور اقتصادی جوامع اسلامی است. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش33 _در حوزه اقتصاد اسلامی، رویکردهای متعددی از جمله فقهی، نئوکلاسیکی، تلفیقی و سیستمی وجود دارد که این امر سؤالاتی را در مورد ماهیت واقعی اقتصاد اسلامی مطرح می‌کند ...

"اقتصاد اسلامی" ـ ۳۲ | تنوع در دیدگاه‌ها؛ فرصت یا تهدید؟

ممکن است در ظاهر به نظر برسد که تنوع رویکردها در اقتصاد اسلامی باعث پراکندگی و عدم انسجام در این حوزه می‌شود، اما در واقع، این تفاوت‌ها می‌توانند فرصتی برای غنی‌تر شدن ادبیات علمی و رسیدن به دیدگاه‌های جامع‌تر باشند. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش32 _اقتصاد اسلامی، با تمام اشتراکات نظری خود، عرصه‌ای متکثر و پویاست که در آن رویکردها و تفاسیر متعددی از مبانی اقتصادی اسلام ار ...

"اقتصاد اسلامی" – ۳۱ | تفکیک‌ناپذیری «ارزش‌» و «اقتصاد»

رفتارهای اقتصادی بطور قطع تحت تأثیر فرهنگ، دین و ارزش‌های اجتماعی قرار دارند و نمی‌توان آنها را صرفاً با شاخص‌های تجربی و غیرارزشی تفسیر کرد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش31 _در گفتمان علم تجربی، همواره بر بی‌طرفی آن در برابر ارزش‌ها و اخلاق تأکید شده است. علم، واقعیت‌ها را توصیف می‌کند، درحالی‌که اخلاق و ارزش‌ها به تکلیف‌ها و بایدها و نبایدها می‌پردازند. ازاین‌رو، برخی ا ...

"اقتصاد اسلامی" – ۳۰ | نقد رویکرد منفعت‌گرایانه به انسان

اسلام نه انسان را از پیگیری منافع شخصی بازمی‌دارد و نه او را به فردگرایی محض سوق می‌دهد؛ بلکه او را در چارچوبی تعریف می‌کند که کسب ثروت، در هم‌تنیدگی با رعایت حقوق دیگران معنا می‌یابد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش30 _در علم اقتصاد، یکی از بنیادی‌ترین مفروضات، مفهوم «انسان اقتصادی» است - مدلی انتزاعی که گرچه در واقعیت وجود خارجی ندارد، اما به‌عنوان مبنایی کلیدی در نظریه‌ه ...

"اقتصاد اسلامی" –۲۸ | اقتصاد اسلامی جهان‌شمول است؟

اقتصاد اسلامی، به این دلیل که می‌تواند سبک زندگی اقتصادی جوامع مسلمان را تبیین کند، محدود به جوامع اسلامی است که اصول اقتصادی مبتنی بر اسلام را در رفتارهای اقتصادی خود به‌کار می‌برند؛ به این معنا، اقتصاد اسلامی نمی‌تواند ادعای جهان‌شمولی داشته باشد. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش28 _در دنیای امروز، جهان‌شمول بودن علوم طبیعی مانند فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی بصورت گسترده‌ای پذ ...

"اقتصاد اسلامی" –۲۷ | حل چالش یقین به دین با ابطال‌پذیری

نگرانی از خدشه‌دار شدن دین اسلام از طریق این پژوهش‌ها بی‌مورد است؛ چراکه تئوری‌ها، اراده خداوند نیستند که ممکن است ابطال شوند. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش27 _در برخی ذهنیت‌ها، گمان می‌رود که چون اقتصاد اسلامی به‌عنوان دانشی وابسته به اصول دینی و فقهی اسلام که دین کامل و خاتم است، شناخته می‌شود، هیچ‌گونه خطا یا اشتباهی در آن نمی‌تواند وجود داشته باشد. به باور این گروه، ا ...

"اقتصاد اسلامی" – ۲۶ | آیا اقتصاد اسلامی ابطال‏‌پذیر است؟

پذیرش ابطال‌پذیری نظریات اقتصاد اسلامی، نه‌تنها تضعیف دین نیست، بلکه به‌عکس نشانگر پویایی و ظرفیت اصلاح‌پذیری دانش دینی در مسیر کشف حقیقت است. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش26 __ابطال‌پذیری، یکی از ارکان روش‌شناسی علمی در فلسفه علم مدرن است که بیش از هر نامی، با کارل پوپر و پس از او ایمر لاکاتوش گره خورده است. این رویکرد بر این اصل استوار است که یک فرضیه علمی تنها زمانی مع ...

"اقتصاد اسلامی" – ۲۵ | جوانب مدل‌سازی در اقتصاد اسلامی

تعریفی واحد و جهان‌شمول برای چارچوب مدل‌های اقتصادی، دشوار و حتی غیرممکن است. همان‌گونه که تفاوت در رفتارهای اقتصادی جوامع، به تولید نظریه‌های گوناگون منجر می‌شود، مدل‌سازی برای این نظریه‌ها نیز می‌توانند ساختارهایی متمایز داشته باشند. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش25 _در فضای پژوهش‌های اقتصادی، ضرورت استفاده از مدل‌های ریاضی و اقتصادسنجی به یک استاندارد نانوشته بدل شده اس ...

"اقتصاد اسلامی" – ۲۴ |میزان آزمون‌پذیری تجربی اقتصاد اسلامی

بخش‌هایی از نظریات در حوزه تجربی قابل آزمون هستند، و برخی چنین نیستند. اما با توجه به تفاوت پاردایم، این «عدم‌آزمون‌پذیری‌ تجربی» به معنای عدم دقت علمی یا نامعتبر بودن این تئوری‌ها نیست. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش24 _در اقتصاد اسلامی، نظریه‌ها بسته به ماهیت واژه‌ها، متغیرها و پارامترهایشان می‌توانند عقلی، نقلی یا تجربی یا ترکیبی از این سه باشند. برای نمونه، گزاره «مالک ...

"اقتصاد اسلامی" – ۲۳ | حدّ عملیاتی بودن اقتصاد اسلامی

اقتصاد اسلامی صرفاً مجموعه‌ای از مباحث نظری و انتزاعی نیست، بلکه نظامی مبتنی بر عمل و کاربرد است. احکام اقتصادی اسلام از چارچوبی برخوردارند که ضمانت اجرایی داشته و نقش تعیین‌کننده‌ای در ساختار اقتصادی جوامع اسلامی ایفا می‌کنند. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش23 _ علم اقتصاد در شاخه‌های مختلف خود از جمله اقتصاد سلامت، کار، آموزش، پول و بانکداری، بین‌الملل، انرژی، توسعه، و غ ...

"اقتصاد اسلامی"-۲۲|چالش «نگاه صرفاً تجربی به علم» حتی در غرب

اصرار بر گزاره «ضرورت اتکای تئوری‌پردازی، صرفاً به مشاهده تجربی»، ضمن عدم سازگاری با عقل و منطق، بسیاری از نظریات معرفتی و همچنین پایه‌های اندیشه‌ای تقدیباً تمامی تئوری‌های غربی را نیز درگیر چالش‌های بنیادین می‌کند. گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش22 _اقتصاد اسلامی میان ضرورت‌های مادی و ارزش‌های معنوی پیوندی ناگسستنی برقرار می‌کند. اقتصاد متعارف، با پشتوانه دو و نیم قرن نظری ...

آیا «اقتصاد اسلامی» مدعی طرح پارادایمی جدید است؟

هیچ‌چیز مانع از آن نیست که در آینده پارادایم اقتصاد اسلامی به پارادایم غالب تبدیل شود، بدون آنکه بطور مستقیم ادعای جایگزینی داشته باشد. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش 21 _ علم اقتصاد، به‌عنوان دانش تخصیص منابع، با بیش از 250 سال قدمت از زمان انتشار کتاب «ثروت ملل» آدام اسمیت، یکی از گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین و فنی‌ترین حوزه‌های علمی در تاریخ بشر است. این علم شامل مجموعه‌ا ...

آیا «اقتصاد اسلامی» علم اقتصاد را نادیده می‏‌گیرد؟

محققان باید به جای ترجمه و اقتباس صرف آموزه‌های اقتصاد متعارف، به تفکر، تحلیل و نوآوری بپردازند تا مرزهای جدیدی در علم اقتصاد خلق کنند. اقتصاددانان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. "اقتصاد اسلامی"–20| آیا «اقتصاد اسلامی» علم اقتصاد را نادیده می‏‌گیرد؟گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ مطرح شدن اقتصاد اسلامی و ورود تدریجی مباحث آن به دانشگاه‌های مختلف باعث شکل‌گیری ذهنیت‌هایی در میان برخی از مدرسا ...

"اقتصاد اسلامی"–۱۹| «اقتصاد اسلامی» جزئی از کل اقتصاد است؟

اقتصاد اسلامی، با استناد به مبانی خاص خود، بطور طبیعی می‌تواند به عنوان بخشی از تحقیقات اقتصادی در سطح جهانی مطرح شود، اما در عین حال استقلال خود را از سایر رویکردها و مبانی اقتصادی حفظ می‌کند. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ تاریخ اندیشه اقتصادی، از دوران مرکانتلیسم تا مکاتب مدرن، روایتگر تکامل مستمر ایده‌ها و دیدگاه‌های اقتصادی است که از تأملات فردی دانشمندان آغاز شده و به شکل‌گیری مکاتب متعدد انج ...

"اقتصاد اسلامی"–۱۸| تفاوت اقتصاد اسلامی و هترودکس و ارتدکس

اقتصاد اسلامی، به‌عنوان یک نظام اقتصادی مستقل، به‌لحاظ مبنایی تفاوتی عمیق با سیستم سرمایه‌داری و شاخه‌های درونی آن دارد. این تفاوت‌ها به‌گونه‌ای است که نمی‌توان اقتصاد اسلامی را صرفاً به‌عنوان یک رویکرد منتقد یا مکمل جریان‌های متعارف و هترودکس دانست. گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ اقتصاد نئوکلاسیک، به‌رغم جایگاه غالب خود در ذهن اقتصاددانان و نقش پررنگش در آموزش و پژوهش دانشگاه‌های سراسر جهان، هرگز ...

مهمترین اخبار اقتصادی: