برگزاری موفق نمایشگاه مجازی کتاب تهران؛ رکورد پشت رکورد

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بزرگترین گردهمایی فرهنگی کشور است که در چند سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا امکان برگزاری آن به‌صورت حضوری مهیا نبود، برگزاری نمایشگاه کتاب به شیوه مجازی، امکان دسترسی آسان را برای همه علاقه‌مندان به کتاب، از سراسر ایران به کتاب فراهم می‌آورد و به تحقق عدالت فرهنگی در کشور کمک می‌کند و از سویی دیگر موجب صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌های رفت‌و‌آمد مردم می‌شود. سامانه مورد نظر در دسترس نیست! سال ۹۹ برای اولین بار نمایشگاه کتاب به صورت مجازی برگزاری شد، اما سامانه‌ای که برای نمایشگاه مجازی کتاب آماده شده بود توانایی پاسخگویی به تعداد بالای درخواست‌ها را نداشت و با مشکلاتی مواجه شد که نارضایتی‌های فراوانی را به همراه داشت. مخاطبان نمایشگاه مجازی کتاب از کند بودن سایت برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب گله‌مند بودند و به نظر می‌رسید زیرساخت‌ها برای برگزاری چنین رویدادی به صورت آنلاین فراهم نبود. متاسفانه این معضلی است که در سال‌های اخیر، بارها در سامانه‌های آنلاین پرمخاطب، از ثبت‌نام خودرو و مسکن تا بلیت کنسرت با آن مواجه هستیم، به گونه‌ای که گویی این مشکلات بخش جدایی‌ناپذیر سامانه‌های آنلاین هستند. فرشید فرح‌خواه، مدیرفنی سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران با اشاره به ناپایداری سامانه نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران بیان کرد: بخشی از این ناپایداری به دلیل ناآشنایی با رفتار مخاطب بود. ما در نمایشگاه‌های مجازی کتاب اخیر موفق شدیم با ایجاد پایداری مناسب تجربه شیرینی را برای مجموعه مدیریت فرهنگی و همچنین مخاطبان ایجاد کنیم. اما امسال أوضاع در نمایشگاه مجازی کتاب متفاوت بود، برگزارکنندگان و تیم فنی نمایشگاه با ایجاد تغییراتی در سامانه و فراهم کردن زیرساخت‌های مرتبط با سامانه توانستند تجربه خوبی برای مخاطبین کتاب فراهم کنند که آمارهای منتشر شده از نمایشگاه نیز حاکی از آن است. نمایشگاه مجازی رکورد می‌زند! در سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران استقبال از بخش مجازی نمایشگاه به مراتب از نمایشگاه‌های مجازی پیشین بیشتر بوده و این نشانی از تغییر نگرش و سبک زندگی مردم در عصر اطلاعات‌ است. جواد موحد، معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران معتقد است رفع مشکلات سامانه نمایشگاه مجازی کتاب، حس بهتری به کاربران این نمایشگاه داده است، او همچنین ادامه داد: شاهد بازخوردهای بهتر در فضای مجازی و رسانه‌ها هستیم. همه این موارد نشان می‌دهد امسال نمایشگاه مجازی نتیجه خوبی داشته و برگزاری آن موفقیت آمیز بوده‌است. امسال تمام این مشکلات حل شده‌اند و کاربران از نخستین روز توانستند از سامانه به راحتی خرید کنند. به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند، رئیس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در خصوص میزان فروش این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اظهار کرد: بیش از ۲۱۱ میلیارد تومان کتاب در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به فروش رسید که از این مبلغ، بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان متعلق به بخش فیزیکی و بیش از ۱۰۳ میلیارد تومان متعلق به بخش مجازی است. یکی دیگر از رکوردهای این نمایشگاه توان پاسخگویی به درخواست‌های سمت زیرساخت سامانه بود. سید سهیل طباطبایی جعفری، مدیرفنی سامانه های دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران مطرح کرد: مدت زمان متوسط پاسخ دهی از ۳ ثانیه در نخستین نمایشگاه مجازی به ۶۰ میلی ثانیه کاهش پیدا کرد. بنابراین توان پاسخگویی بیش از هشت برابر ظرفیت افزایش پیدا کرد. اوج توان پاسخگویی به درخواست‌ها در نخستین نمایشگاه، ۲ هزار کاربر در نیم ساعت بود اما با افزایش ظرفیت این میزان به ۳۰ هزار کاربر همزمان رسید که پیش بینی های لازم برای افزایش این میزان تا هشت برابر نیز انجام شده بود. در نمایشگاه دوم بیش از ۴۶۰ میلیون درخواست ثبت شده است. برای تقویت زیرساخت از پلتفرم شرکت «هم روش» استفاده شد. سید حسن آیت، مشاور فنی نمایشگاه مجازی کتاب تهران با اعلام اینکه سامانه نمایشگاه مجازی کتاب نیاز به طراحی خاصی داشت که فقط یک یا دو شرکت دانش بنیان در ایران توانایی انجام آن را دارند، توضیح داد: از خدمات شرکت «هم‌روش» استفاده کردیم و در سامانه نمایشگاه کتاب، از سیستم قدرتمند آن‌ها استفاده کردیم. هم‌روشچرا نمایشگاه مجازی کتاب امسال مختل نشد؟ حسین آیت، مشاور فنی نمایشگاه مجازی کتاب تهران در نشست فنی نمایشگاه مجازی کتاب بیان کرد: اساس معماری نمایشگاه مجازی کتاب به طور کلی با مشکل مواجه بود و برای این نوع از خدمات طراحی نشده بود. یکی از اتفاق‌های مهمی که در این بازه زمانی افتاد، این بود که خدمات را به کلی به روز کردیم، تا بتوانیم خدمات مورد نظر را ارائه بدهیم، برای همین با افرادی خارج از خانه کتاب و ادبیات ایران ارتباط برقرار کردیم، این افراد به صورت تخصصی در حوزه این مساله فعالیت می‌کنند. این تجربه و مقایسه آن با تجربه سال قبل مصداق مثل «سپردن کار به کاردان» بود و نشان داد که اعتماد به شرکت‌های متخصص دانش بنیان چگونه می‌تواند تجربه این تعداد بالای مخاطب را در یک نمایشگاه بین‌المللی تا این اندازه بهبود ببخشد و تجربه‌ای خوب و موفق برای آن رقم بزند. فرید ستاری، مدیرعامل شرکت دانش بنیان هم‌روش، ارائه دهنده خدمات در لایه زیرساخت به نمایشگاه مجازی کتاب نیز از تغییرات اساسی برای بهبود کیفیت زیرساخت گفت: ما از ماه‌ها قبل، بستر استقراری را برای سرویس نرم‌افزار نمایشگاه مجازی کتاب تهران آماده کردیم و کلیه آن سرویس‌های زیرساختی که نرم‌افزار این رویداد باید بر روی آن مستقر شود، روی پلتفرم هم‌روش قرار گرفت. به لطف خدا همکاری تیم فنی نمایشگاه و مجموعه هم‌روش موفقیت‌آمیز بود و امسال این مشکلات حل شد و کاربران از اولین روز توانستند بدون مشکل از سامانه خرید کنند. ارائه دهنده خدمات در لایه زیرساخت به نمایشگاه مجازی کتابمجموعه ما یک تیم دانش محور است که با استفاده از جدید‌ترین تکنولوژی‌ها و ابزارها، فضایی را فراهم می‌کنیم تا مجموعه‌ها و سامانه‌های نرم افزاری بدون دغدغه زیرساختی بتوانند توسعه یابند. تلاش ما در هم‌روش این است که همراه برگزارکنندگان باشیم و پشتیبانی خوبی انجام بدهیم تا مخاطب نهایی تجربه خوبی داشته باشد. در همین روزهای برگزاری نمایشگاه نیز، به‌صورت فعال و ۲۴ ساعته وضعیت سامانه نمایشگاه را ارزیابی می‌کردیم تا مشکلی برای سامانه رخ ندهد. ستاری همچنین اضافه کرد: براساس اطلاعاتی که از نمایشگاه سال گذشته داشتیم، توانستیم رفتار کاربران سامانه نمایشگاه مجازی کتاب را شبیه‌سازی کنیم؛ همچنین توانستیم رفتار کاربران در اوج استفاده را پیش‌بینی کنیم تا حتی با حجم بالای استقبال، سایت را در حالت پایدار نگه‌داریم. مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان هم‌روش، در پاسخ به به سوالات در خصوص چالش‌های زیرساخت سامانه چنین مطرح کرد: «سامانه‌ نمایشگاه مجازی کتاب برای ارائه‌ خدمات پایدار و با کیفیت، پیچیدگی‌هایی در ابعاد مختلف فنی دارد و نیازمند طراحی و پیش‌بینی دقیق بود. تیم فنی ما با نرخ بالای درخواست غریبه نبود، ما با استفاده از دانش روز و توسعه ابزارهای لبه تکنولوژی توانستیم این موضوع را حل کنیم. پیاده‌سازی و نگهداری زیرساخت مجموعه‌های همچون ترب، همراه اول، اسنپ کیو، اسنپ ساپلای و ایران ایر تور از جمله تجربیات گذشته شرکت هم‌روش است که توانسته مجموعه ما را در این کار خبره و چابک کند، ما بسیار خوشحالیم که برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب به توانمندی‌های مجموعه دانش‌بنیان هم روش اعتماد کردند.