ضرر 60 میلیارد یورویی در سایه نبود سد چمشیر/ بررسی 2 راهکار حل مسأله آب در کشور

در 10 سال گذشته خلا سد چمشیر روی رودخانه زهره سبب شده تا به طور متوسط 20 میلیارد متر مکعب آب به دریا ریخته شود و شیرین‌سازی مجدد این آب و انتقال به محل فعلی به 60 میلیارد یورو معادل 2100 هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، یکی از مهمترین پروژه‌هایی که طی سال‌های اخیر به عنوان پروژه‌های نجات دهنده کشور در حوزه آب به جامعه معرفی شده است، پروژه‌های انتقال آب از دریاست. فارغ از مزایا و معایب پروژه‌های انتقال آب از دریا، این دست از فعالیت‌ها برای تامین آب شرب نیاز به هزینه قابل توجهی دارند که باز کردن اعداد طرح شده در این حوزه می‌تواند ارزش آب را بار دیگر در قالب بیان ارزش اقتصادی برای ما مشخص کند.

به استناد مطالعات ثبت شده در وزارت نیرو پیرامون هزینه هر متر مکعب شیرین‌سازی و انتقال آب به مناطق دارای تمرکز جمیعیت، این میزان آب دریا برای استفاده به حداقل ۳ یورو هزینه نیاز دارد. به معنای دیگر هر ۱۰۰۰ لیتر آب دریا برای آمده شدن مصرف به ۳ یورو هزینه معادل ۱۰۵ هزار تومان هزینه نیاز دارد.

*به جای شیرین سازی برای منابع ریخته شده به دریا برنامه‌ریزی کنیم

هزینه سرسام‌آور شیرین‌سازی و انتقال آب از دریا، سبب می‌شود تا راه‌های دیگری برای حل مسئله آب مورد واکاوی قرار گیرد. در همین راستا اولین مسئله‌‌ای که به ذهن متبادر می‌شود، استفاده از منابع آبی است که در شمال و جنوب کشور به دریا می‌ریزد.

به عبارت دیگر، به جای اینکه هزینه قابل توجهی برای شیرین‌سازی و انتقال آب از دریا انجام شود، منابع آبی ریخته شده به دریا کنترل شود.

با توجه به بیان راهبرد ذکر شده، ارزش قابل توجه آب در برخی از مهمترین مناطق کشور نادیده گرفته شده و منابع آبی ارزشمند بدون ایجاد ابزارآلات مدیریت به دریا ریخته می‌شود.

از جمله مناطقی که ذیل روایت عنوان شده جای می‌گیرد، رودخانه شور زهره است.

*رودخانه زهره قربانی خلا ابزار مدیریتی منابع آب

رود زهره بر خلاف نام زیبای خود یکی از رودهای وحشی و شور کشور است که در بازه‌های زمانی با سیلاب‌های سهمگین همراه می‌شود و پس از آن با خشکی و افزایش شوری دست و پنجه نرم می‌کند.

این رودخانه از کنار شهرهای اردکان، نورآباد و رستم در استان فارس می‌گذرد که در نورآباد به آن رودخانه فهلیان می‌گویند. در میانه بردنگان رودخانه کتی به رود فهلیان می‌ریزد و پس از آن رود تنگ شیو هم به این رود می‌ریزد.

پس از خروج از استان فارس، این رودخانه را زهره می‌نامند. رودخانه به مسیر خود به سمت جنوب غرب ادامه می‌دهد و از کنار شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد عبور می‌کند که پس از ریخته شدن رودخانه‌های بابا منیر و هفت قنات در آن به سردشت (زیدون) بهبهان در استان خوزستان وارد می‌شود و با گذشتن از روستای سویره به سمت شهرستان هندیجان در جنوب تغییر مسیر داده و با گذشتن از این شهرستان به خلیج فارس می‌ریزد.

با وجود اینکه آورد آبی این رودخانه به عدد 2 میلیارد متر مکعب آب می‌رسد اما متاسفانه هیچ ابزار مدریت منابع آب بر این رودخانه وجود ندارد و کلیه منابع آب سیلابی در بازه زمانی کوتاهی به دریا ریخته و پس از آن نیز به دلیل کاهش آب‌دهی این رودخانه با شوری قابل توجه مواجه می‌شود.

*سد چمشیر کیفیت رودخانه زهره را متحول می‌کند

در همین راستا به منظور علاج بخشی کیفی و مدیریت منابع آب این رودخانه، ساخت یک سد به عنوان یک ابزار مدیریت منابع در منطقه چمشیر روی میز مسئولان اجرایی کشور قرار گرفته است.

تاریخچه بحث‌های انجام شده برای ساخت این سد به سال ۱۳۴۲ باز می‌گردد اما در دهه‌های اخیر با توجه به نیاز مدریت منابع آب تلاش‌ها شده گرفته است.

در همین رابطه، مهدی شعبانی، استاد دانشگاه در بیان اثر این ابزار مدیریت منابع به نام سد چمشیر بر رودخانه زهره گفت: سد چمشیر زمینه ارتقای کیفیت آب رودخانه شور زهره را مهیا می‌کند، زیرا به واسطه برنامه منابع و مصارف و رهاسازی آب منطبق بر نیاز محیط زیستی از شوری آب این رودخانه در بازه‌های زمانی از سال کاسته می‌شود.

این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: تعدیل کیفی آب شور رودخانه زهره رهاورد این فعالیت این سد و احیای محیط زیست منطقه است.

*ضرر ۶۰ میلیارد یورویی در سایه نبود سد چمشیر در ۱۰ سال گذشته

بر اساس آخرین جزئیات اعلام شده از سوی مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، آبگیری سد چمشیر پس از مدت‌ها سرانجام در نیمه دی‌ماه سال جاری در دستور کار قرار می‌گیرد.

با توجه به نگرش یاد شده در ابتدای گزارش، سد چمشیر با مدیریت 2 میلیارد متر مکعب آب پیش از ورود به دریا ارزش افزوده‌ ویژه‌ای را در اختیار توسعه پایدار کشور قرار می‌دهد.

بر همین اساس، تنها در ۱۰ سال آبی گذشته که سد چمشیر وجود نداشت، به طور متوسط ۲۰ میلیارد متر مکعب آب به دریا ریخته شده که شیرین‌سازی مجدد این آب و انتقال به محل فعلی با احتساب هزینه ۳ یورو برای هر متر مکعب به ۶۰ میلیارد یورو معادل ۲۱۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد. به معنای دیگر با آبگیری سد چمشیر از این ضرر بزرگ به منابع آب کشور جلوگیری خواهد شد.

پایان پیام/