گواهی سپرده ۲۳ درصدی با وجود اوراق گام ۳۰ درصدی جذاببت دارد؟

سیاست گذار پولی برای جلوگیری از رشد نسبت پول به شبه پول، باید تصمیمی در راستای جذابیت سپرده­ های بانکی اتخاذ کند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اخیرا سیاست گذار پولی کشور خواستار افزایش نرخ سود بانکی شده و زمزمه هایی از موافقت شورای پول و اعتبار با این تصمیم شنیده می شود، در همین راستا روز گذشته بانک مرکزی از انتشار اوراق گواهی سپرده عام با نرخ 23 درصد خبر داد.

بر این اساس، معاون اداره اعتبارات بانک مرکزی، در مورد جزئیات انتشار اوراق گواهی سپرده بانک مرکزی با نرخ 23 درصد،اعلام کرده، هیأت عامل بانک مرکزی در مصوبه خود به بانک‌ها اجازه انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام با نرخ 23 درصد صادر کرد.  این اوراق حداکثر یک ساله است، ولی برای راحتی کار به بانک‌ها اجازه داده شده در مدت کمتر از یک سال هم بتوانند اوراق منتشر کنند و اگر کسی قبل از سررسید بخواهد اوراق خود را به بانک برگرداند نرخ شکست 10 درصد سالیانه برایش در نظر گرفته می‌شود. یعنی به میزان مدت نگهداری اوراق توسط مردم معادل 10 درصد از اول دوره محاسبه می‌شود.

 اینطور که از جلسات متعدد بانک مرکزی و وزارت اقتصاد برداشت می شود، اصلی ترین ایده­‌ی تیم اقتصادی دولت سیزدهم برای مهار التهابات و افسار گسیختگی این روزهای نرخ ارز، افزایش نرخ سود سپرده های بانکی است.

 بررسی دقیق و کارشناسانه گزارش منتشر شده توسط بانک مرکزی، شاید دلیل این اقدام  سیاست گذار پولی یعنی افزایش نرخ سود سپرده بانکی را بهتر توجیه کند چرا که بر اساس گزارش شهریور ماه بانک مرکزی، حجم نقدینگی در اقتصاد با افزایش 37.5 درصدی در 12 ماهه اخیر به 5,595 هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین این رقم از ابتدای سال تا پایان شهریور معادل 15.8 درصد رشد کرده است.

تفکیک اجزای نقدینگی نشان می‌دهد که سهم پول از کل نقدینگی معادل هزار و 274 هزار میلیارد تومان و سهم شبه پول، چهار هزار و 320 هزار میلیارد تومان است. به این ترتیب، نسبت پول به نقدینگی در شهریور ماه به 22.77 درصد رسید. این در حالی است که این نسبت در مرداد ماه برابر با 22.51 درصد بود. بر این اساس سهم پول از نقدینگی در حال افزایش است و این موضوع میتواند یک زنگ خطر جدی برای بازگشت تورماز محل افزایش تقاضا باشد.

پیامد های افزایش نسبت پول به شبه پول

گفتنی است، نقدینگی از دو جزء پول و شبه پول تشکیل شده است. پول  شامل سپرده‌های دیداری و همچنین اسکناس و مسکوک در دست اشخاص است.  از سوی دیگر، شبه پول شامل سپرده‌های مدت‌دار، اوراق بدهی، اسناد خزانه و… هستند که نقدشونگی کمتری نسبت به پول دارد و نمی‌توان به راحتی آن را خرج کرد.

این نقدشوندگی کمتر باعث می‌شود که شبه پول در کوتاه‌مدت تورم‌زا نباشد. به همین دلیل دولت‌ها و سیاست گذاران پولی یک کشور همواره سعی می‌کنند که نقدینگی در اقتصاد را از سمت پول به سوی تبدیل شدن به شبه پول هدایت کنند.

هرچند که به نظر می­رسد، ایده‌­ی افزایش نرخ سود سپرده­ی بانکی مهم ترین هدفی را که دنبال می کند، کنترل نسبت پول به شبه پول است، اما برای رسیدن به این مهم نیاز است که تصمیمی که اصطلاحا "شوک دهنده" باشد، گرفته شود.

جذابیت نرخ سود سپرده­ی بانکی بسیار کمتر از اوراق گام!

افزایش نرخ سود سپرده‌­ی بانکی با هدف جذابیت بخشیدن به بازار پول، قصد مدیریت نقدینگی سرگردان از بازارها و کنترل تقاضا را دنبال می کند، نکته ای که در این گزارش قصد داریم به بیان آن بپردازیم این است که اساسا اتخاذ چنین تصمیمی باید مطابق و منطبق بر شرایط کلان اقتصاد ما باشد. به طور دقیق تر وقتی در اقتصادی شبیه به اقتصاد ایران که با تورم انتظاری بالایی دست و پنجه نرم می­کند افزایش نرخ اوراق از 18 درصد به 23 درصد احتمالا چندان تاثیر گذار نباشد.

لازم به ذکر است که در شرایط فعلی که اوراق گام (گواهی اعتبار مولد یا اوراقی که از سوی شرکتهای تولیدی با عاملیت یک بانک منتشر می‌شود) نرخ هایی حتی فراتر از 30 درصد را تجربه کرده و برخی بانکها در گوشه و کنار سودهای 23-24 درصدی را پرداخت می­کردند، بعید است که انتشار اوراق گواهی سپرده عام 23 درصدی بتواند چاره­ ساز باشد.

بنابراین سیاست گذار پولی،  اگر قصد جذاب کردن بازار پول و تقویت نسبت شبه پول نسبت به پول را دارد، باید در این شرایط به اعدادی نزدیک به نرخ اوراق گام برای نرخ سود سپرده­‌ی بانکی فکر کند. در غیر این صورت انتظار کنترل التهابات بازارهای سوداگرانه و سفته بازانه ای همچون دلار و سکه احتمالا تصوری دور از انتظار است.

انتهای پیام/