7 عامل مؤثر در بهبود خدمات حمل‌‌ونقل به زوار اربعین امسال
افزایش بازه زمانی سفرهای اربعین، تنوع و توزیع ناوگان حمل‌‌ونقل، افزایش 3 برابری ظرفیت پارکینگ‌های پایانههای مرزی، توزیع مکانی سفرها در پایانههای مرزی، راه‌اندازی سامانه بازرسی لحظه‌ای وزارت راه و مدیریت زمان سفر زوار با فروش اینترنتی در بخش جاده‌ای، از مواردی بود که معاون حمل و نقل وزیر راه در بهبود خدمات‌دهی به زوار اربعین امسال موثر دانست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس سفرهای زیارتی اربعین حسینی امسال هم باشکوه‌تر از سالهای گذشته برگزار شد و پیش‌بینی می‌شود در مدت 27 مرداد تا 20 شهریور که برای طرح سفرهای زیارتی اربعین در نظر گرفته شده است، نزدیک به 4 میلیون نفر از زوار و عاشقان اباعبدالله به نجف اشرف و کربلای معلا سفر کنند.
یکی از مواردی که خدمات‌دهی به زوار اربعین را در سال جاری در قیاس با سنوات گذشته متفاوت کرده است، مدت زمان طولانی‌تر طرح سفرهای اربعین است، طرح سفرهای زیارتی اربعین امسال از یکم ماه صفر آغاز شد و تا 25 صفر، ادامه دارد، این توزیع زمانی سفر زیارتی اربعین موجب شده است خدمات‌دهی خصوصا در بخش حمل و نقل به زوار مناسب‌تر و البته متفاوت‌تر از سالهای گذشته باشد.
سالهای گذشته و در این ایام، به علت تقاضای زیاد سفرهای زیارتی اربعین، از نظر تأمین ناوگان در مدل‌های جاده‌ای، ریلی و هوایی مشکلاتی رخ می‌داد و اغلب موجب بروز نارضایتی می‌شد اما امسال با برنامه‌ریزی مناسب ستاد اربعین، تأمین ناوگان جابه‌جایی زوار به گونه‌ای انجام شد که زوار برای رفت و برگشت این سفر زیارتی، با مشکلات کمتری مواجه شدند.
در بخش حمل و نقل هوایی پیش از آغاز سفرهای زیارتی اربعین، قیمت بلیت پروازها مشخص و رسما اعلام شد هیچ شرکت و آژانسی اجازه ندارد از این قیمت‌ها عدول کند، قیمت بلیت رفت و برگشت پروازهای اربعین از تهران و سایر شهرستان‌ها به نجف 8 میلیون تومان و از مشهد مقدس 9.5 میلیون تومان (رفت و برگشت) تعیین و با سایت‌های و آژانس‌های متخلف هم برخورد شد، نظارت بر عرضه بلیت انصافا نسبت به سنوات گذشته مناسب‌تر شده بود و با وجود تلاش برخی دلالان برای ایجاد بازارسیاه بلیت، تقریبا تلاش شد رضایت نسبی برای زوار ایجاد شود، حتی در مقاطعی از روزهای طرح سفر زیارتی اربعین، قیمت بلیت تهران-نجف یا نجف-تهران با نرخ 2.5 میلیون تومان به جای 4 میلیون تومان عرضه شد.
از سوی دیگر امسال قطار ترکیبی تهران-کربلا راه‌اندازی شد که زوار را از تهران تا شلمچه جابهجا می‌کرد، بین شلمچه تا بصره به دلیل نبود خط ریلی، زوار از طریق اتوبوس تا ایستگاه راه‌آهن بصره جابهجا شدند و سپس از بصره تا کربلا با ناوکان ریلی عراق اعزام شدند؛ مقرر است پس از طرح سفرهای زیارتی اربعین، قطار ترکیبی تهران-کربلا به صورت 2 روز در هفته فعال باشد.
در مدل حمل و نقل جاده‌ای هم با وجود اختصاص 7000 دستگاه اتوبوس از سوی شرکت‌های تعاونی با همکاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و 1000 دستگاه ناوگان از طریق وزارت نفت، وزارت صمت و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، ناوگان تاکسیهای اینترنتی هم به کار گرفته شد تا بخشی از زوار هم از این طریق اعزام شوند.
همچنین با افزایش ظرفیت پارکینگ‌های مجاور پایانههای مرزی 6 گانه تا 3 برابر بیشتر از پارسال، از زواری که خودر شخصی داشتند خواسته شد در صورت تمایل از خودرو شخصی استفاده کنند و در طول مسیر هم در صورت داشتن ظرفیت، دیگر زوار را هم جابهجا کنند، چهار‌بانده شدن محورهای منتهی به مرزها هم یکی دیگر از فعالیتهایی بود که انجام شد تا اعزام و برگشت زوار در ترافیک جاده‌ای کمتری انجام شود و اتوبوسها در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از اعزام زوار به پایانهها برای جابه‌جایی زوار بعدی برگردند.
یکی از اصلی‌ترین خدماتی که به زوار اربعین انجام شد همین تأمین ناوگان حمل و نقل بود که امسال زوار با مشکلات کمتری برای تأمین ناوگان و قیمت، مواجه بودند؛ در راستای بررسی ابعاد بیشتری از شیوه هماهنگی تأمین و سامان‌دهی ناوگان حمل و نقلِ زوار اربعین به سراغ شهریار افندیزاده، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی رفتیم و با وی به گفت‌‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
* 3.6 میلیون زائر از تا پایان روز اربعین از پایانههای شش‌گانه عبور کردند
فارس: برای شروع صحبت در ابتدا آماری از میزان جابه‌جایی زوار از طریق پایانههای مرزی 6 گانه بدهید.
افندیزاده: ایام اربعین امسال از اول ماه صفر شروع شد و تا 25 ماه صفر ادامه دارد که مطابق 27 مرداد تا 20 شهریور است؛ در این مدت تلاش شده است با توجه به اینکه امسال توزیع زمانی سفرهای اربعین افزایش یافته است، اعزام زوار با توزیع زمانی مناسب و مدیریت تقاضا انجام شود؛ از ابتدای طرح سفرهای زیارتی اربعین تا پایان روز اربعین (15 شهریور) در مدت بیست روز تعداد خروجی زوار از مرزهای شش‌گانه زمینی کشور 3 میلیون و 617 هزار و 706 نفر بوده است همچنین تعداد ورودی زوار به کشور 2 میلیون و 709 هزار و 936 نفر بود و در واقع 75 درصد از زوار تا پایان روز اربعین به کشور برگشتند.
همچنین 9 درصد زوار خارج شده از مرزهای شش‌گانه، اتباع خارجی از کشورهای پاکستان و افغانستان بودند، البته باید به این موضوع هم توجه داشت که برخی زوار ما حتی روز اربعین به سمت عراق عزیمت کردند، مثلا روز 15 شهریور از پایانههای شش‌گانه حدود 23 هزار و 628 نفر به کشور عراق عزیمت کردند و 321 هزار و 708 زائر نیز از مرزهای شش‌گانه خارج شدند.
از سه روز پیش از اربعین روند بازگشت زوار به کشور رشد داشت، روز اربعین فقط در پایانه مهران 2 هزار دستگاه اتوبوس زوار را به مقاصد مختلف جابهجا کردند.
امسال ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای در مدت بیست روز از 27 مرداد تا پایان روز اربعین 936 هزار و 80 زائر اعزام کردند که نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد زوار در سفرهای رفت اربعین در مرزهای شش‌گانه داشتیم؛ فقط در بخش زمینی 3.6 میلیون نفر زائر از پایانههای شش‌گانه عبور کردند.
* امسال 8000 دستگاه اتوبوس برای سفرهای زوار اختصاص یافت
فارس: امسال چه تعداد اتوبوس برای سفرهای زیارتی اربعین اختصاص یافت؟
افندیزاده: امسال تلاش شد از ناوگان حمل و نقل عمومی با مدیریت مناسب برای مکان‌های مختلف استفاده شود، علاوه بر اتوبوس‌هایی که در ناوگان حمل و نقل بودند که شامل 7 هزار دستگاه اتوبوس بود، وزارت نفت، وزارت صمت و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، حدود یک‌هزار دستگاه ناوگان دراختیار ما قرار داد که 800 دستگاه آن اتوبوس برون‌شهری و 200 دستگاه اتوبوس درون‌شهری بود، این اتوبوس‌های درون‌شهری اغلب برای برگشت زوار تخصیص یافت.
* تعیین شهرهای کرمانشاه و اهواز برای دپو اتوبوسها و اعزام زوار
امسال همانگونه که عنوان شد، تلاش کردیم توزیع زمانی سفرهای اربعین در مدت طولانی‌تری انجام شود، همچنین برخی پایانهها برای مدیریت اعزام زوار به صورت هاب انتخاب شد، در پایانههای شلمچه و چذابه، اهواز به عنوان هاب اتوبوسها درنظر گرفته شد، زوار از شلمچه و چذابه به صورت رایگان با ناوگان عمومی به اهواز اعزام می‌شدند و توزیع به مقاصد مختلف از طریق پایانه اهواز انجام شد.
همچنین برای مرز خسروی که امسال یکی از مرزهایی بود که رشد قابل توجهی در جذب زوار داشت، شهر کرمانشاه به عنوان هاب درنظر گرفته شد، زوار از خسروی تا کرمانشاه با وسایل نقلیه عمومی به صورت رایگان جابهجا می‌شدند و از کرمانشاه به مقاصد مختلف اعزام شدند، البته برنامه‌ریزی شده بود از شلمچه، چذابه و خسروی هم اتوبوس‌هایی به مقاصد مختلف کشور وجود داشته باشد، در مورد مهران تعیین هاب اتوبوسی انجام نشد و استقرار اتوبوسها در همان منطقه بود که تا روزانه 2000 دستگاه اتوبوس اختصاص می‌یافت.
* حدود 80 هزار زائر از طریق تاکسیهای اینترنتی جابهجا شدند
فارس: امسال ظاهرا تاکسیهای اینترنتی هم به کمک ناوگان اتوبوسی برای انتقال زوار آ‌مدند، چه تعداد زوار از طریق این ناوگان جابهجا شد؟
افندیزاده: بله، امسال برنامه‌ریزی شد از ظرفیت تاکسیهای اینترنتی نیز برای جابه‌جایی زوار استفاده شود، با مدیران 4 برند تاکسی اینترنتی جلساتی برگزار کردیم. مقرر شد با کاهش کمیسیون‌های سفر، هم زوار را به مرزهای شش‌گانه اعزام کنند و هم برای بازگشت زوار در مرزها حضور داشته باشند، البته از 3 روز پیش از اربعین به مدیران این تاکسیهای اینترنتی تأکید شد در روزهایی که بازگشت زوار افزایش می‌یابد از استان‌های هم جوار تاکسیهای اینترنتی به سمت مرزها حرکت کنند، تا پایان روز اربعین، 79 هزار و 261 نفر از زوار از طریق مرزهای شش‌گانه با ناوگان تاکسیهای اینترنتی سفر داشتند، البته مقرر شده بود این سفرها به صورت گروهی و تکمیل ظرفیت ماشین‌ها باشد.
* ظرفیت پارکینگ خودروهای شخصی در مزهای 6 گانه تا 3 برابر افزایش یافت
یکی دیگر از مواردی که امسال موجب تسهیل سفر زوار اربعین شد، افزایش ظرفیت پارکینگ‌های خودرو شخصی بود، امسال ظرفیت پارکینگ‌ها برای ناوگان شخصی نسبت به سال گذشته 3 برابر شد، بسیاری از زوار از وسایل نقلیه شخصی استفاده کردند همچنین از این عزیزان خواسته شد در صورت داشتن ظرفیت، بقیه زوار را در اعزام به مرزها و برگشت به عنوان نذر سفر جابهجا کنند؛ اپلیکیشن‌هایی نظیر «به همراه» نیز در نظر گرفته شد تا این موضوع تسهیل شود، از سوی دیگر برنامه‌ریزی شد مسیرهای منتهی به پایانههای مرزی چهار بانده باشد، تا تخلیه بار ترافیکی به سرعت انجام شود و وسایل نقلیه عمومی امکان سفر به مرزها و برگشت را در کوتاه‌ترین زمان ممکن داشته باشند.
* امسال توزیع مکانی سفر زوار از پایانههای مرزی شش‌گانه بهتر انجام شد
فارس: یکی از مشکلاتی که در سنوات گذشته ملموس بود استقبال بیشتر زوار از پایانه مهران به دلیل کوتاهی مسیر و زیرساخت‌های مناسب‌تر از دیگر پایانههای مرزی بود، امسال برای جذب زوار در دیگر پایانههای مرزی چه فعالیتهایی انجام شد؟
افندیزاده: اربعین امسال تلاش شد توزیع مکانی جابه‌جایی زوار در پایانههای شش‌گانه صورت بگیرد و زوار بتوانند از سایر پایانه‌هایی که سال گذشته کمتر مورد توجه بود، امسال استقبال بیشتری کنند؛ طبق آخرین آمار ما تا پایان روز اربعین، 44 درصد زوار از پایانه مهران، 14 درصد از پایانه چذابه، 14 درصد از پایانه خسروی، 26 درصد از پایانه شلمچه، 2 درصد از پایانه تمرچین و 2 درصد از پایانه باشماق استفاده کرده‌اند که این استقبال از پایانه خسروی مناسب بود.
از سوی دیگر امسال مقرر شد مدیران کل راهداری در پایانههای مرزی مستقر باشند و بر اختصاص ناوگان و قیمت بلیت‌ها نظارت دقیق داشته باشند، همچنین درج تابلو قیمت به مقاصد مختلف، در پایانههای مرزی انجام شد، ضمن آنکه با راه‌اندازی سامانه بازرسی لحظه‌ای وزارت راه و شهرسازی (بلور) امکان نظارت بر ناوگان جاده‌ای برای ما و زوار فراهم شد.
البته سیر عاشقان اباعبدالله و خروج از مرزهای کشور در روز اربعین هم کاهش نیافت، حتی ما در روز اربعین بیش از 23 هزار نفر خروجی داشتیم که نشان می‌دهد روند سفر به سمت کشور عراق ادامه دارد. امسال تلاش شد از سیستم‌های هوشمند به خوبی استفاده شود. در همه مسیرهایی که ناوگان حمل و نقل عمومی جابهجا می‌شوند، از طریق سازمان راهداری، ناوگان مورد رصد قرار گرفت. بخش خصوصی و شرکت‌های حمل و نقلی هم تلاش زیادی انجام دادند.
* پیش‌بینی سفر ۴ میلیون زائر اربعین تا روز ۲۰ صفر
پیش‌بینی می‌شود امسال تا پایان 25 صفر که 20 شهریور خواهد بود 4 میلیون زائر از مرزهای کشور عبور کرده باشند، تا پایان روز اربعین در سه مدل حمل و نقلی 3 میلیون و 748 هزار و 611 میلیون نفر زائر از کشور در این مدت بیست روزه خارج شده بودند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان 25 صفر تا 4 میلیون زائر افزایش یابد که این عدد نسبت به سال گذشته که 3.5 میلیون زائر بود، افزایش داشته است.
* جابه‌جایی 309 زائر از طریق حمل و نقل هوایی
فارس: در بخش حمل و نقل هوایی در این مدت چه تعداد زائر جابهجا شد؟
افندیزاده: امسال نرخ بلیت به صورت مصوب نظیر سنوات گذشته برای حمل و نقل هوایی مشخص شد که 8 میلیون تومان (رفت و برگشت) بود.
برای اربعین امسال 3 هزار مجوز پرواز دراختیار شرکت‌های هواپیمایی قرار گرفت، امسال 309 هزار زائر اربعین از طریق ناوگان هوایی جابهجا شده‌اند، که نزدیک به 60 هزار نفر بیش از سال گذشته بود.
* جابه‌جایی 341 هزار زائر اربعین از طریق حمل و نقل ریلی
فارس: امسال قطار ترکیبی کربلا هم با هماهنگی راه‌آهن راه‌اندازی شد، البته هفته‌ای یک قطار بیشتر نبود اما طبق وعده مدیرعامل راه‌آهن پس از ایام اربعین با هماهنگی دولت عراق به هفته ای دو قطار افزایش می‌یابد، چه تعداد زائر در این ایام توسط حمل و نقل ریلی جابهجا شدند؟
افندیزاده: امسال قطار تهران - کربلا راه‌اندازی شد، مسافران با قطار تا مرز شلمچه جابهجا می‌شوند، سپس از مرز شلمچه تا بصره که خط ریلی نبود از طریق اتوبوس، زوار اعزام می‌شدند و سپس از ایستگاه راه‌آهن بصره با قطارهایی که طی هماهنگی با راه‌آهن عراق درنظر گرفته شده بود به کربلا اعزام می‌شدند. در این مدت بیست روز تا پایان روز اربعین 341 هزار زائر از طریق حمل و نقل ریلی جابهجا شدند که به مقاصد خرمشهر و کرمانشاه بود. مبادی این قطارها از مشهد و تهران همچنین زاهدان بود و قطار ساری - کرمانشاه هم داشتیم، این میزان جابه‌جایی رشد قابل توجهی نسبت به سال گذشته داشته است.
* دستگاه‌های مختلف را برای خدمات‌دهی به زوار اربعین پای کار آوردیم
فارس: چه اتفاقاتی افتاد امسال خدمات‌رسانی به زوار اربعین نسبت به سنوات گذشته متفاوت بود؟ به طور مشخص در بخش حمل و نقل چه خدمات متفاوتی به زوار ارائه شد؟
افندیزاده: امسال در مباحث مختلف مدل‌های حمل و نقل، تغذیه، توسعه زیرساخت‌ها و هماهنگی با دستگاه‌های مختلف، جلسات زیادی انجام شد. تجهیزات مناسب در پایانههای مرزی قرار گرفت، از سوی دیگر مدت زمان سفرهای اربعین سال گذشته 18 روز درنظر گرفته شد، اما امسال با توزیع زمانی به 25 روز افزایش یافت که این موجب مدیریت مناسب‌تر شده است. همچنین تلاش شد از تجارب سنوات گذشته را استفاده کنیم. از دستگاه‌های مختلف همکاری طلبیدیم و آنها را پای کار آوردیم نظیر تدمین ناوگان از وزارتخانه‌های صمت و نفت. ضمن آنکه ایجاد هاب در توزیع اتوبوسها به مقاصد مختلف در اهواز و کرمانشاه به ما برای خدمات‌دهی به زوار و تخلیه سریع پایانهها کمک کرد، استفاده از سیستم‌های هوشمند و پشتیبانی در دستورکار قرار گرفت و مدیران در پایانهها مستقر شدند و تلاش شد در کنار استفاده از تجربیات سال گذشته، امسال خدمات جدید ارائه شود.
* فروش اینترنتی در بخش حمل و نقل جاده‌ای در مدیریت زمان سفر مؤثر بود
افندیزاده: از سوی دیگر همانگونه که عنوان کردم امسال ظرفیت پارکینگ خودروهای شخصی در پایانهها افزایش یافت و موجب شد استقبال مردم از حمل و نقل شخصی افزایش یابد، مسیرها به صورت چهار بانده و ترافیک روان بود، زوار با خیال راحت جابهجا می‌شدند، از ظرفیت تاکسیهای اینترنتی استفاده شد و حدود 80 هزار نفر از این طریق جابهجا شدند و در کنار همه این مسائل، دولت عراق هم کمک بسیار زیادی کرد و همراهی مناسبی داشت و خدمات مناسبی به زوار انجام دادند.
همچنین در بخش حمل و نقل در کشور عراق سعی شد طی تفاهم با کشور عراق، سازمان شهرداری‌ها بین 20 تا 80 کیلومتر پس از مرزها زوار را جابهجا کند. زوار نیز در موضوع توزیع زمانی سفر و بازگشت از کشور عراق همکاری کردند. از سوی دیگر تأکید شد زوار از ظرفیت خالی ناوگان شخصی خود استفاده کنند و همه این موارد دست به دست هم داد تا خدمات‌رسانی به زوار اربعین مناسب‌تر باشد، همچنین از رانندگان اتوبوسها تشکر می‌کنیم همکاری بسیار مناسبی انجام دادند.
از سوی دیگر، طبق تجربیات سنوات گذشته فروش اینترنتی در بخش حمل و نقل جاده‌ای از نکات مثمرثمری بود و تلاش شد با پیش‌فروش بلیت، مردم زمان سفر خود را در ایام اربعین تعیین کنند و بلافاصله پس از پُر شدن یک اتوبوس، به سرعت اتوبوس بعدی جایگزین می‌شد، به هر حال در مدت چهار ساعت وقتی 150 تا 200 هزار نفر زائر وارد مرز مهران می‌شوند حجم بسیار زیادی است که باید اتوبوسها آماده باشند و به مقاصد مختلف این زوار جابهجا شوند. اما همه دستگاه‌ها با همکاری زوار تلاش کردند تا خدمات‌رسانی به بهترین وجه انجام شود.
فارس: متشکر از شما بابت وقتی که برای این مصاحبه اختصاص دادید.
پایان پیام/