میزگرد " کیفیت مازوت برای تولید برق " ـ ۳ | گوگردزدایی از سوخت یا گوگردزدایی از دود، کدام راه درست است؟

ماده ۱۸ قانون هوای پاک، ضرورت استانداردسازی سوخت مازوت تحویلی به نیروگاه ها و صنایع را تکلیف کرده، اما این تکلیف قانونی انجام نمی شود. - اخبار اقتصادی -به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در فصول سرد سال که شاهد افزایش مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی هستیم، تخصیص گاز به نیروگاه‌ها و صنایع با محدودیت مواجه شده است و بخشی قابل توجه از برق تولیدی زمستان با مصرف سوخت مایع به تولید می‌رسد. خبرگزاری تسنیمدر واقع سبد سوخت نیروگاه‌ها در زمستان شامل گاز طبیعی، گازوئیل و مازوت (نفت‌کوره) است و در برخی روزها، میزان مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها از میزان مصرف گاز طبیعی پیشی می‌گیرد، ازاین‌رو کیفیت سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌ها، هم از نظر میزان آلایندگی و هم از نظر میزان خوردگی و استهلاک تجهیزات نیروگاهی بسیار حائز اهمیت است. بررسی‌های تسنیم نشان می‌دهد میزان گوگرد (سولفور) مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها برای تولید برق در زمستان، حدود 30 تا 40 هزار ppm‌ و حدود 3 درصد وزنی است؛ که میزان بالایی از بی‌کیفیتی سوخت را نشان می‌دهد. به همین مناسبت در خصوص این موضوع مهم که چرا مازوت بی‌کیفیت و با درصد بالای گوگرد برای تولید برق به نیروگاه‌ها تخصیص داده می‌شود و وظیفه جلوگیری از این آلایندگی با چه نهادی است، میزگردی را با حضور "ساناز جعفرزاده" مشاور مدیرعامل در امور محیط زیست و عضو هیئت مدیره شرکت تولید نیروی برق حرارتی و "امید عبدالملکی" رئیس گروه برنامه‌ریزی و نظارت بر سوخت و تعمیرات نیروگاه‌ها در شرکت تولید نیروی برق حرارتی برگزار کرده‌ایم. در این میزگرد، قرار بود نماینده‌ای از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز حضور پیدا کند، اما این شرکت حاضر به پاسخگویی در خصوص کیفیت سوخت مایع تولیدی در پالایشگاه‌ها و سوخت مایعی که به نیروگاه‌ها ارسال می‌شود، نشد. مهمترین مباحث مطرح شده در بخش اول میزگرد: بخش اعظم سوخت مصرفی نیروگاه‌های کشور گاز استبرای تأمین برق در زمستان مجبور به استفاده از سوخت مایع هستیم13 نیروگاه در کشور سوخت مازوت مصرف می‌کنندکلان‌شهرها گرفتار ذرات معلق هستندسهم نیروگاه‌ها از ذرات معلق 6.31درصد است1.12درصد از ذرات معلق ناشی از مصرف مازوت استوزارت نفت و سازمان استاندارد مکلف به استانداردسازی سوخت مصرفی صنایع شده‌اند3 سال از ابلاغ قانون هوای پاک می‌گذرد، اما وزارت نفت به تکلیف قانونی خود عمل نکرده استبخش اعظم سوخت مصرفی نیروگاه‌های کشور گاز است بخش اعظم سوخت مصرفی نیروگاه‌های کشور گاز استبخش اعظم سوخت مصرفی نیروگاه‌های کشور گاز استبرای تأمین برق در زمستان مجبور به استفاده از سوخت مایع هستیم برای تأمین برق در زمستان مجبور به استفاده از سوخت مایع هستیمبرای تأمین برق در زمستان مجبور به استفاده از سوخت مایع هستیم13 نیروگاه در کشور سوخت مازوت مصرف می‌کنند 13 نیروگاه در کشور سوخت مازوت مصرف می‌کنند13 نیروگاه در کشور سوخت مازوت مصرف می‌کنندکلان‌شهرها گرفتار ذرات معلق هستند کلان‌شهرها گرفتار ذرات معلق هستندکلان‌شهرها گرفتار ذرات معلق هستندسهم نیروگاه‌ها از ذرات معلق 6.31درصد است سهم نیروگاه‌ها از ذرات معلق 6.31درصد استسهم نیروگاه‌ها از ذرات معلق 6.31درصد است1.12درصد از ذرات معلق ناشی از مصرف مازوت است 1.12درصد از ذرات معلق ناشی از مصرف مازوت است1.12درصد از ذرات معلق ناشی از مصرف مازوت استوزارت نفت و سازمان استاندارد مکلف به استانداردسازی سوخت مصرفی صنایع شده‌اند وزارت نفت و سازمان استاندارد مکلف به استانداردسازی سوخت مصرفی صنایع شده‌اندوزارت نفت و سازمان استاندارد مکلف به استانداردسازی سوخت مصرفی صنایع شده‌اند3 سال از ابلاغ قانون هوای پاک می‌گذرد، اما وزارت نفت به تکلیف قانونی خود عمل نکرده است 3 سال از ابلاغ قانون هوای پاک می‌گذرد، اما وزارت نفت به تکلیف قانونی خود عمل نکرده است3 سال از ابلاغ قانون هوای پاک می‌گذرد، اما وزارت نفت به تکلیف قانونی خود عمل نکرده استمیزگرد " کیفیت مازوت برای تولید برق " ـ 1 | سهم نیروگاه‌ها از آلایندگی ذرات معلق هوا چقدر است؟+ فیلم میزگرد " کیفیت مازوت برای تولید برق " ـ 1 | سهم نیروگاه‌ها از آلایندگی ذرات معلق هوا چقدر است؟+ فیلممهمترین مباحث مطرح شده در بخش اول میزگرد: گوگرد موجود در مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بین 2.5 تا 3.5 درصد وزنی استگوگرد موجود در مازوت بر اساس استاندارد حفاظت محیط زیست باید زیر نیم درصد باشددر حال ورود توربین‌های با راندمان بالاتر به شبکه نیروگاهی کشور هستیمنیروگاه‌های با راندمان زیر 25 درصد در نیمه دوم سال از مدار خارج می‌شوندطرح راندمان پایین نیروگاه‌ها در بحث آلایندگی، فرار از مسئله استاحداث نیروگاه با راندمان زیر 55 درصد ممنوع شدمعضل خوردگی تجهیزات نیروگاهی ناشی از وجود درصد بالای گوگرد در سوخت مازوتنیروگاه‌های کشور، آبی برای گوگردزدایی از دود ندارنداولویت گوگردزدایی از مازوت در پالایشگاه استگوگرد موجود در مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بین 2.5 تا 3.5 درصد وزنی است گوگرد موجود در مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بین 2.5 تا 3.5 درصد وزنی استگوگرد موجود در مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بین 2.5 تا 3.5 درصد وزنی استگوگرد موجود در مازوت بر اساس استاندارد حفاظت محیط زیست باید زیر نیم درصد باشد گوگرد موجود در مازوت بر اساس استاندارد حفاظت محیط زیست باید زیر نیم درصد باشدگوگرد موجود در مازوت بر اساس استاندارد حفاظت محیط زیست باید زیر نیم درصد باشددر حال ورود توربین‌های با راندمان بالاتر به شبکه نیروگاهی کشور هستیم در حال ورود توربین‌های با راندمان بالاتر به شبکه نیروگاهی کشور هستیمدر حال ورود توربین‌های با راندمان بالاتر به شبکه نیروگاهی کشور هستیمنیروگاه‌های با راندمان زیر 25 درصد در نیمه دوم سال از مدار خارج می‌شوند نیروگاه‌های با راندمان زیر 25 درصد در نیمه دوم سال از مدار خارج می‌شوندنیروگاه‌های با راندمان زیر 25 درصد در نیمه دوم سال از مدار خارج می‌شوندطرح راندمان پایین نیروگاه‌ها در بحث آلایندگی، فرار از مسئله است طرح راندمان پایین نیروگاه‌ها در بحث آلایندگی، فرار از مسئله استطرح راندمان پایین نیروگاه‌ها در بحث آلایندگی، فرار از مسئله استاحداث نیروگاه با راندمان زیر 55 درصد ممنوع شد احداث نیروگاه با راندمان زیر 55 درصد ممنوع شداحداث نیروگاه با راندمان زیر 55 درصد ممنوع شدمعضل خوردگی تجهیزات نیروگاهی ناشی از وجود درصد بالای گوگرد در سوخت مازوت معضل خوردگی تجهیزات نیروگاهی ناشی از وجود درصد بالای گوگرد در سوخت مازوتمعضل خوردگی تجهیزات نیروگاهی ناشی از وجود درصد بالای گوگرد در سوخت مازوتنیروگاه‌های کشور، آبی برای گوگردزدایی از دود ندارند نیروگاه‌های کشور، آبی برای گوگردزدایی از دود ندارندنیروگاه‌های کشور، آبی برای گوگردزدایی از دود ندارنداولویت گوگردزدایی از مازوت در پالایشگاه است اولویت گوگردزدایی از مازوت در پالایشگاه استاولویت گوگردزدایی از مازوت در پالایشگاه استمیزگرد " کیفیت مازوت برای تولید برق " ـ 2 | میزان گوگرد مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بالاست میزگرد " کیفیت مازوت برای تولید برق " ـ 2 | میزان گوگرد مازوت تحویلی به نیروگاه‌ها بالاستآنچه در ادامه آمده، مشروح بخش سوم این میزگرد است. * نیروگاه‌ها هم راغب به مصرف سوخت مازوت نیستند * نیروگاه‌ها هم راغب به مصرف سوخت مازوت نیستند* نیروگاه‌ها هم راغب به مصرف سوخت مازوت نیستندتسنیم: در بخش پالایشگاه‌ها، قبلا تجربه تولید مازوت کم‌گوگرد را برای تحویل به کشتی‌ها داشته‌ایم؛ یعنی اگر به پالایشگاه‌ها تکلیف شود، می‌توانند مازوت کم گوگرد برای تحویل به نیروگاه‌ها نیز تولید کنند؟ تسنیم: در بخش پالایشگاه‌ها، قبلا تجربه تولید مازوت کم‌گوگرد را برای تحویل به کشتی‌ها داشته‌ایم؛ یعنی اگر به پالایشگاه‌ها تکلیف شود، می‌توانند مازوت کم گوگرد برای تحویل به نیروگاه‌ها نیز تولید کنند؟عبدالملکی: بله، در پالایشگاه شازنده هم بنزین یورو 4 و هم مازوت کم‌گوگرد تولید می‌شود و حتی بخشی از سوخت کم‌گوگرد تولیدی در این پالایشگاه، به نیروگاه شازند ارسال می‌شود. بحث‌هایی که در خصوص آلایندگی نیروگاه شازند مطرح می‌شود در حالی است که مازوت با کیفیت بهتری نسبت به نیروگاه‌های دیگر دریافت می‌کند و سوخت باکیفیت‌تری دارد. نکته‌ای که وجود دارد این است که خود نیروگاه‌ها هم راغب به مصرف سوخت مازوت نیستند، اگر گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها تأمین شود، تمام نیروگاه‌ها می‌توانند از سوخت گاز بهره بگیرند؛ اما برای آنکه شبکه برق کشور پایدار بماند و خاموشی ندهیم، مجبوریم در نیمه دوم سال، سوخت مایع مصرف کنیم و نیروگاه‌های بخاری کشور امکان استفاده از سوخت مازوت را هم دارند و مازوت‌سوز هستند. * الزامی برای پالایشگاه‌ها برای تحویل سوخت باکیفیت وجود ندارد * الزامی برای پالایشگاه‌ها برای تحویل سوخت باکیفیت وجود ندارد* الزامی برای پالایشگاه‌ها برای تحویل سوخت باکیفیت وجود نداردتسنیم: به‌نظر می‌رسد الزامی برای پالایشگاه‌ها وجود ندارد که با چه کیفیتی سوخت را تحویل نیروگاه‌ها بدهند. تسنیم: به‌نظر می‌رسد الزامی برای پالایشگاه‌ها وجود ندارد که با چه کیفیتی سوخت را تحویل نیروگاه‌ها بدهند.عبدالملکی: متأسفانه خیر؛ به عنوان مثال واحدهای کلاس F که واحدهای جدید نیروگاهی هستند، الزاماتی در خصوص کیفیت سوخت گازوئیل دارند که ما به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کردیم که سوخت گازوئیل مصرفی برای نیروگاه‌های کلاس F را با این درجه کیفیت و مشخصات کیفی می‌خواهیم؛ اما متأسفانه امکان تأمین آن از سوی پالایشگاه‌های کشور وجود ندارد. * قانون داریم اما اجرا نمی‌شود * قانون داریم اما اجرا نمی‌شود* قانون داریم اما اجرا نمی‌شودتسنیم: این مسئله به‌خاطر این است که قانون بالادستی برای این الزام وجود ندارد؟ تسنیم: این مسئله به‌خاطر این است که قانون بالادستی برای این الزام وجود ندارد؟جعفرازده: قانون وجود دارد، اما محقق نشده است. ماده 18 قانون هوای پاک، به صراحت در مورد استانداردسازی کیفیت سوخت اشاره می‌کند و ضرورت استانداردسازی سوخت مازوت تحویلی به نیروگاه ها و صنایع را تکلیف کرده؛ اما تا این لحظه، اجرای آن محقق نشده است. تسنیم: اینکه برای سوخت گازوئیل یا مازوت، از نظر میزان سولفور، یا بهتر بگوییم از نظر میزان کیفیت، باید در مبدأ اقدامی صورت بگیرد یا در محل مصرف، فیلتراسیون صورت بگیرد، از منظر بالادستی به آن ورود نشده است؟ تکلیفی به وزارت نیرو یا وزارت نفت نداده‌اند که کدام یک از شما موظف به انجام این کار هستید؟ تسنیم: اینکه برای سوخت گازوئیل یا مازوت، از نظر میزان سولفور، یا بهتر بگوییم از نظر میزان کیفیت، باید در مبدأ اقدامی صورت بگیرد یا در محل مصرف، فیلتراسیون صورت بگیرد، از منظر بالادستی به آن ورود نشده است؟ تکلیفی به وزارت نیرو یا وزارت نفت نداده‌اند که کدام یک از شما موظف به انجام این کار هستید؟جعفرزاده: قانون هوای پاک هم تکلیف برای وزارت نفت قائل شده و هم آیین‌نامه فنی ماده 2 همان قانون، در ماده 23 آیین نامه فنی، تکلیف برای وزارت نیرو تعیین شده است. به استناد ماده 23 این آیین‌نامه که تکلیفی برای وزارت نیرو تعیین کرده، ما پروژه جایکا را اجرایی کردیم و بررسی کردیم که ببینیم چه نوع تکنولوژی، با چه مشخصاتی و با چه تبعاتی، نیازسنجی شده و اقتضا می شود که در نیروگاه‌های کشور استفاده شود. * گوگردزدایی از دود، صرفا تغییر نوع آلایندگی، از آلایندگی هوا به آلایندگی خاک است * گوگردزدایی از دود، صرفا تغییر نوع آلایندگی، از آلایندگی هوا به آلایندگی خاک است* گوگردزدایی از دود، صرفا تغییر نوع آلایندگی، از آلایندگی هوا به آلایندگی خاک استخروجی این بررسی‌ها ما را به این سمت برد که گوگردزدایی از دود، اولا آب قابل توجهی می‌خواهد که این آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک ایران وجود ندارد. دوم اینکه پسماند گچی بی‌ارزشی دارد که در هیچ صنعتی نمی‌تواند استفاده شود. درواقع، گوگردزدایی از دود، رافع مسئله نیست، بلکه صرفا تغییر نوع آلایندگی، از آلایندگی هوا به آلایندگی خاک است. ماهیت نیروگاه‌ها به گونه‌ای است که هرگونه گوگردزدایی از دود در نیروگاه‌ها بخواهد انجام شود، حجم عظیمی از گچ تولید خواهد کرد که این گچ به خاطر آهک واکنش نداده‌ای که در آن موجود است، قابلیت مصرف ندارد؛ و اینگونه نیست که مثلا بگوییم می‌توان از آن در صنایعی مثل صنعت کاشی استفاده کرد، بلکه این گچ، صرفا پسماند است. این پسماند هر کجا بخواهد دفن شود، باید فاتحه آب و خاک آن منطقه را بخوانید؛ چرا که آنقدر پسماند گچی و نمکی هست که خاک آن منطقه را از بین خواهد برد؛ در مواقع بارش، شوری پسماند به آب منطقه آسیب خواهد زد و صرفا جابه‌جایی نوع آلودگی است و حل مسئله آلودگی نخواهد بود. در صورتی که بخواهد این‌کار (گوگردزدایی از سوخت) در مبدأ انجام شود، کما اینکه نمونه‌های داخلی آن هم وجود دارد؛ این‌کار شدنی است. برای گوگردزدایی از دود، در مطالعاتی که ما انجام دادیم، در کنار تکنولوژی‌هایی که کار کردیم مثل بحث‌های FGD ، گوگردزدایی با آهک و بحث پلاسمای سرد که حتی هیچ نمونه‌ای در مقیاس آزمایشگاهی نیز از آن وجود نداشت، خودمان را متعهد دانستیم و در راستای مسئولیت اجتماعی خود، تخصیص بودجه داده‌ایم تا در مقیاس صنعتی آن ساخته شود تا ببینیم چقدر کارا هست، روش کاتالیستی را کار کردیم و روش گوگردزدایی از سوخت را در نمونه‌هایی پیاده‌سازی کردیم. * ساخت یک نمونه نیمه صنعتی گوگردزدایی از دود در نیروگاه تبریز * ساخت یک نمونه نیمه صنعتی گوگردزدایی از دود در نیروگاه تبریز* ساخت یک نمونه نیمه صنعتی گوگردزدایی از دود در نیروگاه تبریزدو نمونه از این موارد را اجرایی کردیم و حتی یک نمونه را در سال 93 در مقیاس نیمه‌صنعتی در نیروگاه تبریز ساختیم و به این نتیجه رسیدیم که کارا است و می‌تواند با تکنولوژی داخلی میزان گوگرد را از 2.8 درصد به 0.6 درصد برساند که استاندارد ما را به میزان قابل توجهی تأمین می کند. ولی بحثی که وجود داشت، این بود که بخشی از تولیدات فرعی ارزشمند که بر پایه ساختار هیدروکربونی و گوگرد بود، که استخراج این تولیدات بر پایه هیدروکربن، مقداری از ارزش حرارتی را از دست می‌داد، باید مورد تعیین تکلیف قرار می گرفت؛ چرا که این اتلاف ارزش حرارتی، از آنجایی که بحث راندمان نیروگاه‌ها، قاچاق سوخت و اتلاف سوخت مطرح است، می‌بایست در قالب یک توافق درون سازمانی تعیین تکلیف می شد که مکاتبه آن‌را در قالب دو وزارتخانه، بین دو وزیر انجام دادیم؛ اما تا این لحظه پاسخی نگرفتیم؛ صرفا شرکت‌های خصوصی هستند و اگر این توافق انجام شود می‌توان اقداماتی در این زمینه انجام داد و محصولات فرعی تولید شود که بر پایه آهک نبوده، نیازمند تأمین مقادیری زیاد از آب نبوده و محصولات تولیدی فرعی است که ارزشمند است و می‌تواند در نقاط دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. * گوگردزدایی از دود در نیروگاه سیریک با روش WET دریایی * گوگردزدایی از دود در نیروگاه سیریک با روش WET دریایی* گوگردزدایی از دود در نیروگاه سیریک با روش WET دریایینیروگاه سیریک از روش WET دریایی استفاده می‌کند؛ از آنجایی که آب یک مقدار سختی، ترکیبات کلسیومی و منیزمی را دارد، روش نیز تزریق دود به همین بستر، به صورت یک‌بار گذر بوده و مجدد به دریا برمی‌گردد که بر اساس تبصره یک و دو استاندارد خروجی پساب، ما تا 20 درصد مجاز هستیم که پارامترهای آب را مورد تغییر قرار دهیم و بیش از آن مجاز به تغییر نیستیم. بر اساس مدل‌سازی که شرکت روسی انجام داده، تغییر کیفیت آب بسیار پایین‌تر از این حد استاندارد است. به صورت یک‌بار گذر وارد می‌شود، دود پاشش داده می‌شود، گوگرد آن گرفته می‌شود، آب مجدد به دریا برمی‌گردد و دود بدون گوگرد از استک خارج می‌شود و مجدد این سیکل دوباره تکرار می‌شود. WET دریایی این ویژگی را دارد که ما صرفا سختی آب دریا را بالا می‌بریم و به صورت گچ پسماند ایجاد نمی‌کنیم؛ در صورتی که در نیروگاهی که این گوگردزدایی از قبل پیش‌بینی نشده و کنار دریا نیست بخواهیم این‌کار را انجام دهیم، نمی‌توانیم به صورت بی‌نهایت آب برداشت کنیم؛ یک منبع آبی چاه زیرزمینی وجود دارد که نهایت سیکل تغلیظ را باید در موردش اجرا کنیم که آن، منجر به تولید پسماند گچی می‌شود. فیلم بخش سوم میزگرد "کیفیت مازوت برای تولید برق" پایان بخش سوم انتهای پیام/