مقایسه زمستان سخت اروپا و ایران در 3 شاخص کلان/ خسارت 800 میلیارد دلاری اروپا از بحران انرژی

از زمان شروع بحران انرژی در اروپا، ۷۹۲ میلیارد یورو در سراسر کشورهای اروپایی بابت افزایش هزینه‌های انرژی، هزینه شده است که این رقم معادل 63 برابر کل هزینه‌های ایران در زمستان امسال است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، «زمستان سخت» کلیدواژه‌ای است که از ماه‌ها پیش، مورد مناقشه جریانات سیاسی داخل کشور قرار گرفته است. در این بین عده‌ای معتقدند که این پدیده در کشورهای اروپایی رخ داده است و برخی نیز اعتقاد دارند که زمستان سخت اروپا توهمی بیش نبوده و اتفاقا این پدیده در سال جاری در ایران به وقوع پیوسته است.

اما به نظر سه شاخص کلان وجود دارد که می‌توان بر مبنای آن وضعیت زمستان سخت ایران و اروپا را سنجیده و به پاسخ درست رسید که عبارتند از:

1. هزینه و خسارت زمستان سخت بر هر کشور
2. خسارت سرانه زمستان سخت در هر کشور  
3. نسبت خسارت به تولید ناخالص داخلی هر کشور

در ادامه به بررسی زمستان سخت ایران و اروپا از دید این سه شاخص کلان و طبق گزارش موسسه بروگل می‌پردازیم.

* خسارت 800 میلیارد دلاری اروپا از بحران انرژی

طبق گزارش موسسه بروگل، از زمان شروع بحران انرژی در اروپا، 792 میلیارد یورو در سراسر کشورهای اروپایی برای محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش هزینه‌های انرژی اختصاص یافته است که در تصویر 1 به تفکیک کشورها آورده شده است.

تصویر 1

عمده هزینه‌های زمستان سخت در ایران شامل مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها، محدودیت خوراک پتروشیمی‌ها و کمبود گاز صنایع عمده در برخی از روزهای سال بود. با یک حساب سرانگشتی طبق آمار بورس انرژی و با در نظر گرفتن قیمت هر لیتر گازوئیل معادل 0.78 سنت و هر لیتر مازوت معادل 0.47 سنت، میزان خسارت ایران از سوزاندن سوخت مایع در نیروگاه‌ها حدود 8 میلیارد دلار محاسبه می‌شود.

هزینه محدودیت خوراک پتروشیمی‌ها و عدم‌النفع ناشی از سوزاندن مازوت در صنایع سیمان به جای گاز نیز هر کدام کمتر از یک میلیارد دلار محاسبه می‌شود. برای پوشش سایر هزینه‌ها نیز می‌توان خسارت زمستان سخت ایران را بین 10 تا 15 میلیارد دلار محاسبه کرد (به طور میانگین= 12.5 میلیارد ).

* ایران کمترین سرانه هزینه زمستان سخت در بین کشورهای اروپایی را دارد

«سرانه خسارت» دقیق‌ترین شاخص برای مقایسه زمستان سخت ایران و اروپا است، زیرا این شاخص، خالص‌ترین شاخصی‌ است که در آن صرفا به پدیده زمستان سخت پرداخته شده است و از طرفی با تقسیم آن به تعداد جمعیت هر کشور، دیدی منصفانه نسبت به هزینه‌ها نمایش می‌دهد.

به طور مثال در شاخص نسبت خسارت به تولید ناخالص داخلی، زمستان سخت تنها عامل تاثیرگذار بر آن نیست و باید توجه داشت که شاخص رفاه کشور ایران بیش از یک دهه است که تحت تاثیر تحریم‌های ظالمانه قرار گرفته است. در نتیجه این شاخص به اندازه شاخص سرانه خسارت، دید دقیقی نسبت به زمستان سخت نمی‌دهد.

طبق گزارش موسسه بروگل، سرانه خسارت کشورهای اروپایی و ایران از زمستان سخت در تصویر 2 آورده شده است. همانطور که می‌بینید ایران از بین 29 کشور اروپایی مورد بررسی بروگل، کمترین سرانه خسارت را با عدد 138 یورو ثبت کرده است.

تصویر 2

* مقایسه خسارت زمستان سخت به تولید ناخالص داخلی در ایران و کشورهای اروپایی

شاخص بعدی، نسبت خسارت زمستان سخت به تولید ناخالص داخلی کشورها است. البته باید توجه داشت که در تصاویر، خسارت ایران به صورت «جامع» محاسبه شده است اما خسارت کشورهای اروپایی صرفا مربوط به هزینه حمایت از مصرف‌کنندگان است و هزینه تعطیلی گسترده صنایع اروپا، واردات سوخت‌های جایگزین با قیمت چندبرابری و عدم‌النفع ناشی از سوزاندن آن به گاز آورده نشده است.

طبق تصویر 3، نسبت هزینه کل به تولید ناخالص داخلی برای ایران 3.47 درصد است اما نسبت هزینه حمایت از مصرف‌کنندگان در اروپا به تولید ناخالص داخلی آنها به طور میانگین 4.5 درصد است.

تصویر 3

یعنی با وجود لحاظ نکردن بسیاری از هزینه‌ها در بخش خسارت اروپا از زمستان سخت و با وجود افت تولید ناخالص داخلی ایران تحت تاثیر یک دهه تحریم، باز هم وضعیت ایران در این شاخص از میانگین اروپا بهتر است.

بررسی این 3 شاخص کلان به خوبی به مخاطبان این امکان را می‌دهد که نسبت به صحت و سقم ادعای زمستان سخت ایران و اروپا قضاوت کنند.

پایان پیام/