در گذشته، اسم بیماریهای روانی ما را میترساند. اما امروزه با کسب آگاهی دربارهی بیماریهای روانی و انواع آنها میتوان برخوردی بهتر با آنها داشت و کمتر از آنها ترسید.
انسان قرن حاضر میداند که روان نیز مانند جسم میتواند ضعیف شود و با آسیبهای مختلفی که در اطرافش وجود دارد بیمار شد. پس باید مانند جسم به آن رسید و به دکتر مراجعه کرد. پس برای درمان بیماریهای روانی، میتوان به دکتر روانشناس و یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کرد و با درمانهای مختلفی برای مشکل روانی خود یا عزیز خود روبرو شد.
متخصص اعصاب و رواناگر میخواهید دربارهی بیماریهای روانی و انواع آنها اطلاعات کسب کنید، با ما همراه باشید و این مطلب دکترتو را تا انتها بخوانید.
بیماری روانی چیست؟
بیماری روانی یا اختلال روانی شرایطی است که در آن یک الگوی رفتاری وجود دارد که با آن افکار، احساسات، خلق و رفتار شخص تحت تاثیر قرار میگیرد و دچار مشکل میشود. بیماری روانی و اختلالات روان میتوانند برای یک بازهی زمانی کوتاه باشند و یا برای مدتی طولانی با بیمار همراه باشند. این مشکلات میتوانند توانایی فرد را در انجام فعالیتهای روزانه و ارتباطات اجتماعی و فردی شخص با مشکل مواجه کنند. برای همین، درمان آنها به اندازهی یک بیماری جسمی و یا حتی بیشتر از آن اهمیت دارند.
بیماری روانی و اختلال روانی معمولا به جای هم استفاده میشدهاند اما یک تفاوت کوچک دارند. اصلیترین تفاوت این دو مشکل در ریشهی آنهاست. بیماری روانی در DSM-5 حدود 300 مورد است که در ادامه به معرفی برخی از آنها می پردازیم و با توجه به لیست بیماری روانی و اختلالات روانی میتوانید تفاوت آنها را درک کنید.
انواع بیماریهای روانی
باری که بیماریهای روانی بر دوش جامعه میگذارند بسیار سنگین است و باعث ایجاد مشکلات بسیاری چون جرم و جنایت، کاهش کیفیت و بازده کاری و مشکل در تحصیل دانشجویان و دانشآموزان است. از طرفی آمار خودکشی به علت بیماریهای روانی فزایش پیدا میکند. برخی از بیماریهای روانی شامل موارد زیر هستند.
1.افسردگی
یکی از معمولترین علتهای ایجاد اختلال در رشد جامعه و زندگی فردی و اجتماعی افراد، افسردگی است که یک بیماری و یا اختلال روانی است. به طور کلی در جهان حدود 264 میلیون نفر با افسردگی دست و پنجه نرم میکنند که آمار بسیار بالایی است. این تعداد بیشتر شامل زنها میشود. افسردگی شامل علائمی چون ناراحتی، اضطراب و عصبانیت، کاهش تمایل برای انجام فعالیتهای روزانه، ایجاد اختلال در انجام کارهای روزمره و از دست دادن اشتیاق در زندگی است. گاهی شخص افسرده احساس بیارزشی و گناه میکند و افکار خودکشی دارد.
افسردگی علتهای مختلفی دارد که برخی از آنها شامل این موارد هستند؛ مشکلات مالی، شکست عاطفی، از دست دادن عزیزان، دور شدن از محل زندگی و مهاجرت، طلاق و بسیاری از بحرانهای روانی دیگر
2.اختلالات شخصیت
اختلالات شخصیت بسیار متنوع هستند که دوقطبی و اسکیزوفرنی دو مورد شناختهشدهی آنها هستند.
اختلال دوقطبی
از دیگر بیماریهای روانی که بسیار ناتوانکننده است و آمار قابل توجهی به این مشکل مبتلا هستند، میتوان به دوقطبی اشاره کرد. بای پولار یا اختلال دوقطبی به حالتی گفته میشود که فرد بیمار در آن دو فاز روانی را تجربه میکند. شخصی که اختلال دوقطبی دارد برای مدتی (مثلا یک یا دو فصل) احساس سرخوشی و مانیا دارد و برای باقی سال، وارد فاز افسردگی میشود. چنین شخصی حالات روحی نامتعادل و متضادی را در این دو فصل تجربه میکند و دچار مشکلاتی چون اختلال خواب، اختلال خوردن و حتی افکار خودکشی میشود.
خوشبختانه درمانهای تاثیرگذاری برای این اختلال وجود دارد و میتوان با استفاده از روشهای رواندرمانی و روانشناختی و البته دارو درمانی به بهبود این بیماری روانی پرداخت.
اسکیزوفرنی
شیزوفرنی یا اسکیزوفرنی یک اختلال روانی شدید است که حدود 20 میلیون از افراد را در جهان درگیر کردهاست. این اختلال با تغییر در نحوهی تفکر، احساسات، زبان، مشاهده و رفتار فرد تشخیص دادهمیشود. از علائم معمولی که فرد مبتلا به اسکیزوفرنی تجربه میکند، توهم دیداری، شنیداری و یا حتی لامسه است و میتواند در بعد کاری، تحصیلی و عاطفی زندگی فرد تاثیرات منفی بگذارد و باعث ایجاد مشکلات بزرگ شود.
این بیماری روانی معمولا در اواخر نوجوانی و ابتدای جوانی بروز میکند. درمان این بیماری با دارو، حمایت اعضای خانواده و رواندرمانی است و در صورتی که این روشها اثربخش نباشند، باید شخص را در بیمارستان روانی بستری کرد.
3.دمنتیا
حدود 50 میلیون از جمعیت جهان به دمنتیا مبتلا هستند. دمنتیا با کاهش توان روانی و اختلال در نحوهی تفکر، احساسات، شناخت و رفتار فرد ایجاد میشود. این بیماری تحلیلبرنده هنوز علت مشخصی ندارد و درمان آن نیز قطعی نیست. معمولا با موارد دیگری چون آلزایمر و افزایش سن همراه است.
4.اختلال اضطرابی
کسانی که به اختلال اضطرابی مبتلا هستند، دچار علائم فیزیکی و جسمی نیز میشوند. مثلا ضربان قلب فرد بالا میرود، عرق میکند، احساس میکند نفسش بالا نمیآید و واکنشهای اضطرابی فعالیت او را مختل میکند. برخی از بیماریهای اضطرابی شدت یافته و به حملهی پانیک و یا حملههای اضطرابی تبدیل میشوند که بسیار فلجکننده است.
5.اختلالات خوردن
از دیگر مشکلات روانی که ممکن است زندگی فرد را مختل کند، اختلالات خوردن است. اختلالات خوردن میتواند خود را به شکل کماشتهایی، پراشتهایی و یا آنورکسیا نرووزا که همان پرخوری و سپس بالا آوردن اجباری غذاست، نشان دهد. این دسته از اختلالات خطرناک و تهدیدکنندهی حیات فرد هستند و میتوانند باعث کاهش کیفیت زندگی فرد شوند.
6.اختلال بعد از تروما
کسانی که بعد از تجربهی ی حادثهی بد دچار استرس و اضطراب میشوند در این دسته قرار می گیرند. افرادی که به PTSD مبتلا میشوند با قرار گرفتن در موقعیت مشابه آن تروما، نمیتوانند عملکرد طبیعی داشتهباشند و به طور کلی مختل میشوند.
اختلالات روانی چیست؟
همان طور که اشاره کردیم، اختلال روانی با بیماری روانی فرق کوچکی دارد که باعث میشود برای این دو مورد تفاوت قائل شویم. معمولا این دو کلمه برای بیان کردن یک حالت روانی استفاده میشوند اما در اصطلاحات تخصصی، بیماری روانی حالتی است که فرد سلامت روانی ندارد. در واقع بیماری حالت مقابل سلامت است. در این مورد هم بیماری روانی زمانی است که فرد در تفکر، رفتار، خلق و عملکرد روزانه دچار اختلال میشود.
اما اختلال روانی اندکی سازمانیافتهتر است. مجموعهای از رفتارها و الگوهای رفتاری که در یک دسته قرار بگیرند، نشاندهندهی یک اختلال خاص هستند. اختلال دوقطبی به حالتی گفته میشود که فرد در آن به چند فاکتور مبتلا باشد؛ دو فاز روانی را تجربه کند، در حالت مانیا بسیار فعال و خوشحال باشد، در فاز افسردگی غمگین و گوشهگیر باشد، افکار خودکشی داشتهباشد، اختلالات خواب و خوراک داشتهباشد و به طور کلی یک الگوی رفتاری مشترک در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی دیدهمیشود.
بهداشت روانی
همچون بهداشت جسمی، روان ما نیز باید مراقبت شود. بهداشت روانی شامل یک سری رفتارهای مراقبتی است که با انجام آنها میتوانیم از بیماریها و اختلالات روانی خود را حفظ کنیم. برخی از این نکات شامل موارد زیر هستند؛
ورزش دوری از اعتیاد برقراری ارتباط اجتماعی سالم رفتن به جلسات مشاوره انجام فعالیتهای سرگرمکنندهی سالم
در هنگام بیماری روانی به چه پزشکی برای درمان مراجعه کنیم؟
در صورتی که هر یک از علائم بیماریها و اختلالات روانی را داشتید، باید به دکتر روانشناس و یا دکتر روانپزشک یا دکتر اعصاب و روان مراجعه کنید. روانپزشک و روانشناس میتوانند در این شرایط به شما کمک کنند. با دریافت نوبت آنلاین یا حضوری از دکترتو برای روانشناس یا روانپزشک، برای درمان بیماری روانی خود اقدام کنید.
دکتر روانشناس
شناسه خبر: 171656