کریدور ریلی شمال-جنوب معطل اتصال بندر کاسپین به شبکه بوده که احداث این محورِ ۳۵ کیلومتری تنهابه ۷۰۰ میلیاردتومان بودجه نیاز دارد.
علی ضیایی، کارشناس اقتصادی به مهر گفت: درحالی که کریدور شمال-جنوب معطل اتصال بندر کاسپین به شبکه ریلی ایران بوده و احداث این محورِ ۳۵ کیلومتری تنها به ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، این پروژه همچنان معطل واریز اعتبارات مورد نیاز است. با وجود اینکه که رئیس جمهور در سفر به این منطقه در بهمن ماه ۱۴۰۰ مستقیماً دستور واریز بودجه مورد نیاز این پروژه و احداث هرچه سریعتر آن را داده، سازمان برنامه و بودجه از واریز اعتبار مورد نیاز این پروژه سر باز میزند.
وی در ادامه افزود: در شرایطی که شکل گیری ترانزیت کالا از کشور در صدر اولویتهای دولت قرار داشته و تاکنون دستورات متعددی از جانب مقامات عالی اجرایی در این باره صادر شده است، اما کمکاری برخی سازمانها باعث گشته تا منافع سرشار این موقعیت استثنایی کشور همچنان محقق نشود.
این کارشناس در خصوص اهمیت کریدور شمال- جنوب نیز گفت: کریدور شمال-جنوب از جمله مهمترین مسیرهای ترانزیتی کشور است که نقش بسزایی در گسترش بازار حملونقل خارجی ایران خواهد داشت. اهمیت این کریدور از ابتدای شروع جنگ اوکراین دوچندان نیز شده است. با وجود درخواست دولتها و بخش خصوصی ایران و روسیه اما اتصالات لجستیکی میان دو کشور همچنان تا سطح مطلوب فاصله دارد.
وی در ادامه افزود: در شرایطی که مسیر ریلی شرق دریای خزر به دلیل برخی سیاستهای کشورهای واسط یعنی ترکمنستان و قزاقستان گران تمام شده و مسیر ریلی رشت-آستارا هنوز در مسیر جدی احداث قرار نگرفته، استفاده از دریای خزر به عنوان مرز آبی ایران و روسیه بهترین گزینه است.
علی ضیایی در ادامه در خصوص راههای اصلی شبکه ریلی ایران به سایر کشورهای همسایه گفت: در حال حاضر تنها اتصال شبکه ریلی ایران به این دریا از طریق بندر امیرآباد میباشد. در این بین اما وجود چند گلوگاه ریلی مانند قطعه قائمشهر-پلسفید ظرفیت حمل بار این خط را به شدت کاهش داده و باعث شده تا بندر مذکور از ایفای نقش کلیدی در کریدور شمال-جنوب ناتوان بماند.
این کارشناس در ادامه افزود: تنها گزینهای که هم اکنون در کوتاه مدت میتواند بنادر شمال و جنوب کشور را به صورت ریلی و با حجم عملیاتی بالا به یکدیگر متصل نماید، اتصال شبکه ریلی به بند کاسپین است. این پروژه که تاکنون ۷۲ درصد پیشرفت کلی و ۸۵ درصد پیشرفت در زیرسازی داشته جهت تکمیل معطل واریز تنها ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه میباشد. طبق نظر هیئتهای تجاری ایران و روسیه در صورت اتصال بندر کاسپین به شبکه ریلی توسط این خط، بسیاری از مشکلات ترانزیتی حل شده و احجام عظیم بار ترانزیتی به کریدور شمال-جنوب ایران منتقل خواهد شد.
وی در خصوص اهمیت خطوط بین المللی نیز گفت: باوجود اینکه اهمیت این خط توسط دولت درک شده و در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ رئیس جمهور مستقیماً دستور تأمین اعتبار و احداث این خط را داد، اما سازمان برنامه تاکنون از این دستور سرباز زده است. سوال اصلی این است که تا چه زمانی منافع کشور از کم کاری دستگاههایی مانند سازمان برنامه و بودجه ضربه خواهد دید. در شرایطی که تقاضا برای کریدور شمال-جنوب ایران روند افزایشی دارد، لازم است تا کلیه دستگاههای ذیربط از جمله سازمان برنامه و بودجه و وزارت راه و شهرسازی هرچه سریعتر نسبت به تکمیل حلقههای مفقوده این کریدور و در رأس آنها راه آهن رشت-کاسپین اقدام نمایند. در این بین همراهی و پیگیری سایر دستگاهها وا فراد مؤثری همچون استانداری گیلان و نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی مؤثر خواهد بود.