تشدید بحران تورم زیر سایه جنگ در سومین کشور تولید کننده طلا در آفریقا

جنگ داخلی جدید در سودان با هزینه نیم میلیارد دلاری روزانه آن، علاوه بر وارد آوردن خسارات سنگین به زیرساخت‌ها، موجب تشدید بحران تورم و موج مهاجرت در این کشور شده است.

به گزارش گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس به نقل از الجزیره، درگیری‌های شدیدی که در چند شهر سودان بین نیروهای عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش و محمد حمدان دقلو (معروف به حمدیتی) فرمانده شبه نظامیان پشتیبانی سریع در گرفته است، سایه سنگینی بر وضعیت اقتصادی و معیشتی این کشور انداخته که به دلیل بحران‌های انباشته از شرایط سخت و دشواری رنج می‌برد.

* خسارات سنگین به زیرساخت‌های سودان

در این درگیری‌‌ها که از ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین‌) آغاز شده به دلیل استفاده از سلاح‌های سنگین، ضد هوایی و حملات موشکی خسارات سنگینی به تأسیسات حیاتی در خارطوم، پایتخت سودان، به‌ویژه فرودگاه بین‌المللی و ساختمان‌های فرماندهی عمومی ارتش، کاخ ریاست‌جمهوری و شماری از بانک‌ها، بیمارستان‌ها و ساختمان‌ها و تاسیسات حیاتی وارد شده است.

* قطعی آب و برق در مناطق درگیری

همچنین خدمات آب و برق در مناطق درگیری نیز تحت تاثیر قرار گرفته و از همان روزهای نخست آب و برق خیلی از نقاط قطع شده و رنج ده‌ها هزار نفر از شهروندان را که زیر بمباران و صدای گلوله قرار داشتند، دوچندان کرده است.

این تحولات پیش بینی نشده نظامی در سودان، انتظارات صندوق بین‌المللی پول مبنی بر کاهش نرخ تورم در این کشور را تا پایان سال به ۷۷ درصد ضعیف‌تر و کم رنگ‌تر می‌کند.

در ماه فوریه گذشته نرخ تورم سالانه در سودان به ۶۳.۳ درصد رسید، در حالی که در ماه ژانویه به ۸۳ درصد رسیده بود. اداره مرکزی آمار این کشور هنوز برآورد ماه مارس خود از تورم را اعلام نکرده و گفته بود که بر اساس برآوردهای وزارت دارایی سطح تورم در سودان تا پایان سال جاری به ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت.

اما با تحولات امنیتی و نظامی که در سودان رخ داد، امیدها برای کاهش نرخ تورم در ماه‌های آتی کمرنگ شده زیرا ماه‌هاست که بازار سودان وارد یک وضعیت رکود خفه‌کننده‌ای شده که خود را در رکود کالاها و کاهش خرید نشان داده که ناشی از بالا گرفتن موج گرانی و کاهش نرخ برابری پوند در برابر ارزهای خارجی (دلار تقریباً برابر با ۶۰۰ پوند) است.

* تعلیق کمک‌های بین المللی

بانک جهانی نیز کمک حدود ۵۰۰ میلیون دلاری به سودان را که برای حمایت از بودجه این کشور و به عنوان بخشی از تعهد ۲ میلیارد دلاری کمک بلاعوض در نظر گرفته بود به حالت تعلیق درآورده و صندوق بین المللی پول نیز پس از تصویب برنامه اعطای وام به سودان به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار در ژوئن ۲۰۲۱، تأمین مالی حدود ۱۵۰ میلیون دلاری را به حالت تعلیق درآورد.

* هزینه روزانه نیم میلیارد دلاری جنگ

وائل فهمی، یک اقتصاددان می‌گوید که بر اساس برآوردهای خارجی هزینه روزانه درگیری بین ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع بیش از نیم میلیارد دلار در روز است.

فهمی در مصاحبه خود با الجزیره گفت: سودان یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود، اگرچه سومین تولید کننده طلا در آفریقا است و در تولید ۸۰ درصد آن به بخش خصوصی وابسته است که بیش از ۷۰ درصد آن را به خارج از کشور قاچاق می‌کند.

* تشدید بحران تورمی

وی افزود: در چنین شرایطی دولت سودان به ناچار برای تامین مالی این درگیری، به ویژه با توجه به محاصره مالی خزانه داری عمومی و ضعف پایه مالیاتی ناشی از انقباض اقتصادی این کشور، به چاپ فشرده پول متوسل خواهد شد که این امر منجر به افزایش قیمت کالاها و به دنبال آن تشدید بحران تورمی می‌شود که از دوره های سابق این جنگ داخلی وجود داشته است.

این کارشناس اقتصادی می‌گوید که در شرایطی که هنوز اطلاعات کاملی درباره این جنگ پیش‌بینی نشده وجود ندارد، سوال‌هایی درباره هزینه‌های لازم برای تامین مخارج ادامه این درگیری‌ها در طولانی‌ترین زمان ممکن مطرح می‌شود، بخصوص که سرعت هزینه‌هایی که برای جنگ‌ها می‌شود بالاتر از سرعت یا قدرت هر دولت یا کشوری برای کسب آن میزان پول است.

همه این ها سوال‌های اساسی را درباره منابع تامین مالی دو طرف درگیر برای طولانی‌تر شدن دوره درگیری مطرح می‌کند.

وی افزود: با تورم فوق العاده ناشی از جنگ در سودان می توان بار سنگین آن را بر دوش ملت و دولت این کشور تصور کرد، بخصوص که با فرسایش منابع مالی در نتیجه تداوم جنگ، اقتصاد سودان در دام سرمایه‌های بین المللی خواهد افتاد آن هم با توجیهاتی نظیر احیای شاخص‌های کلان اقتصادی کشور که به دلیل جنگ رو به وخامت گذاشته و همچنین برای رسیدگی به دو فاجعه تشدید فقر و بیکاری و احتمالا شاید هرج و مرج امنیتی که به نوبه خود فشارهای بیشتری را بر مخارج و بودجه عمومی تحمیل خواهد کرد.

* تداوم موج مهاجرت

این کارشناس اقتصادی همچنین می‌گوید که  در نتیجه این جنگ و وخامت شرایط تولید و زیرساخت‌های اساسی و اجتماعی، مهاجرت شهروندان سودانی از روستا به کلان شهرها و خارج از کشور افزایش خواهد یافت که بدون شک در صورت ادامه جنگ بعداً بدتر هم خواهد شد.

از سوی دیگر عادل خلف الله، کارشناس اقتصادی می‌گوید که پس از هر جنگی پروژه‌ها متوقف می‌شود، بودجه‌ها چه داخلی و چه خارجی کاهش می یابد  و نرخ تورم افزایش می‌یابد که چه به دلیل کاهش درآمد، انقباض پایه مالیاتی، یا افزایش بدهی و چاپ پول در اضافه برداشت برای تامین مخارج و هزینه‌های بازسازی است.

* تشدید کسری بودجه

این کارشناس تاکید کرد که ادامه عملیات نظامی مورد انتظار به دلیل تنوع روش‌های رزمی دو طرف منجر به کاهش صادرات، افزایش قیمت تمام شده تولید و اختلال در فعالیت تاسیسات و ضعف و کاهش منابع آب و برق، در ازای افزایش واردات برای جبران کمبود مواد مصرفی دارویی و غذایی و تقاضای فزاینده برای کالاهای سرمایه‌ای است که کسری بودجه و و کسری تراز خارجی را تشدید می‌کند.

وی افزود: این روزها دامنه مهاجرت به خارج از سودان و همچنین جابجایی از شهرها به روستاهای نسبتاً امن  به دلیل جنگ و بروز جنایت و ناامنی و همچنین به دلیل نرخ بالای بیکاری درسودان شروع به گسترش کرده است.

* تلاش طرف‌های متخاصم برای سیطره بر زیرساخت‌های اقتصادی

به عقیده خلف الله دو طرف درگیر، تا کنون از ذخایر امکانات و ظرفیت‌های خود استفاده کردند و از آنچه از مقرها، اردوگاه ها و انبارها که در طول این چند روز درگیری به تصرف خود درآورده اند، اما در عین حال تلاش می‌کنند تا با سیطره بر مواضع فرماندهی و کنترل، مقر بانک مرکزی و مراکز تجاری، کمبود تدارکات و تجهیزات نظامی خود را جبران کنند.

در همین حال کارشناسان معتقدند که تحولات سودان در سایه دخالت‌های محور آمریکایی- صهیونیستی برای تکه تکه کردن این کشور و تحت سلطه درآوردن مردم آن که دست از آرمان‌های امت اسلامی و در رأس آن مسئله فلسطین برنداشته‌اند، برپایی انقلابی تازه برای تشکیل حکومت مدنی در این کشور را می‌طلبد.

معادن طلا در سودان در کنترل ژنرال حمیدتی، فرمانده شبه نظامیان پشتیبانی سریع در این کشور است و کشور امارات هم نقش سرمایه‌گذاری بزرگی در سودان دارد و چند روز پیش مقادیری طلا از سودان به ارزش یک و نیم میلیارد دلار خریداری کرد، علاوه بر میلیون‌ها هکتار از زمین‌های کشاورزی که سودان به امارات فروخته  و این‌ها نشانه وجود روابط قوی بین دو طرف است، بخصوص که نیروهای پشتیبانی سریع تنها نیروهای اعزامی از سودان به یمن بودند که به صف عناصر ائتلاف متجاوز اماراتی ـ سعودی در جنگ یمن پیوستند.

پایان پیام/