تامین پایدار سوخت زمستان؛ از رکوردشکنی تولید گاز تا از سرگیری سوآپ

تهران- ایرنا- زمستان در حالی رو به پایان است که با رکوردشکنی تولید گاز در کشور و ازسرگیری سوآپ، ته تنها گاز در هیچ نقطه ای از کشور قطع نشد که تامین سوخت نیروگاه‌ها نیز پایدار بود و خاموشی در کشور اتفاق نیافتاد. به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، پاییز امسال هنوز آغاز نشده بود که زنگ خطر تامین سوخت زمستانی در وزارت نفت به صدا درآمد. وزیر نفت خبر از کمبود ۲۰۰ میلیون متر مکعبی گاز را می‌داد و ذخایر سوخت مایع نیز در کشور در مقایسه با سال پیش با کاهش ۲۵ درصدی همراه بود. این در شرایطی بود که در زمستان سال گذشته خاموشی‌های گسترده ناشی از کمبود سوخت و افزایش مصرف  اتفاق افتاد و با توجه به کمبود ۲۰۰ میلیون متر مکعبی گاز و همچنین کاهش ۲۵ درصدی ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها انتظار می‌رفت این خاموشی‌ها در زمستان امسال نیز تکرار شود. در آن زمان برخی افراد از احتمال قطعی گاز بخش خانگی و خاموشی‌های گسترده به دلیل کمبود سوخت صحبت می‌کردند و انتظار می‌رفت تا در دی و بهمن‌ماه، کمبود سوخت خودنمایی کند. با این حال، جلسات تامین سوخت زمستانی آغاز شد و به سرعت با توقف صادرات فرآورده‌های نفتی، مخازن نیروگاه‌ها و صنایع عمده به شرایط مطلوبی رسید. در بخش گاز نیز تولید از همه میادین به حداکثر خود رسید و در پارس جنوبی که ۷۰ درصد از گاز کشور از این مخزن مشترک تامین می‌شود، رکورد تولید با ۷۰۵ میلیون متر مکعب در روز شکست. در حالی که مصرف گاز در بخش خانگی در زمستان امسال و در شرایطی که ۲۸ مرکز استان به طور همزمان دمای زیر صفر درجه را تجربه می‌کردند رکورد شکست و به بیش از ۶۹۲ میلیون متر مکعب در روز رسید اما گاز در هیچ نقطه‌ای از کشور قطع نشد و حتی با افت فشار نیز همراه نبود. همچنین با وجود سرمای هوا و رکوردشکنی مصارف خانگی، میزان تحویل گاز به نیروگاه‌ها در فصل سرد سال ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافت تا سوخت مایع کمتری مصرف شده و آلودگی کمتری ایجاد شود. حالا که زمستان رو به پایان است، اما در هیچ ‌ نقطه‌ای از کشور نه تنها گاز قطع نشده، بلکه خاموشی نیز گزارش نشده است. برای تامین پایدار سوخت در کشور، در بخش بالادست تولید گاز، رکورد تولید از پارس جنوبی شکسته شد و کمپرسورهایی که از سه سال پیش باید اورهال و تعمیر اساسی می‌شد، به سرعت و ظرف مدت کوتاهی (یک سوم زمان معمول) تعمیر شد و به مدار تولید برگشت و میزان تولید گاز از پارس جنوبی به ۷۰۵ میلیون متر مکعب در روز رسید. اقدام اساسی دیگری که برای کنترل و بهینه‌سازی مصرف از سوی وزارت نفت انجام شد، جریمه پرمصرف‌ها از ابتدای دی ماه بود. بر این اساس، گازبها که پیش از این نیز به صورت پلکانی محاسبه می‌شد، در سه پله نخست ثابت ماند اما از پله چهارم به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرد. اقدامی که به گفته وزارت نفت تا ۵۰ درصد در کاهش مصرف گاز پرمصرف‌ها موثر بوده است. روز یکشنبه (هشتم اسفند) با توجه به عبور از سرمای هوا در زمستان و کاهش مصرف گاز در بخش خانگی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران از پایان محدودیت زمستانی گازرسانی به صنایع خبر داد. مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در ابلاغیه‌ای خطاب به سرپرست مدیریت هماهنگی امور گازرسانی دستور داد که محدودیت مصرف گاز در صنایع از صبح امروز (هشتم اسفندماه) پایان یابد. در این پیام تاکید شد که با توجه به شرایط مصرف گاز در کشور و اعمال تغییرات لازم در شبکه توسط این مدیریت، خواهشمند است مقرر فرمایند از ساعت ۷ صبح روز یکشنبه هشتم اسفند نسبت به هماهنگی رفع محدودیت کامل مصرف گاز در صنایع سیمان، فولاد و پتروشیمی با شرکت‌های گاز استان، اقدام شود. براساس این گزارش، با آغاز فصل سرما، کاهش دمای هوا و افزایش مصرف گاز طبیعی به‌ویژه در بخش خانگی و تجاری محدودیت گازرسانی به صنایع آغاز شده بود که اکنون با این دستور محدودیت رفع می‌شود. «محمدرضا جولایی» مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به پایان محدودیت زمستانی گازرسانی به صنایع، گفت: اکنون روزانه ۱۷۰ میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه های کشور تحویل می‌شود. به گفته جولایی، گازرسانی به صنایع عمده نیز به ۱۴۰ تا ۱۴۵ میلیون لیتر در روز رسیده است و این میزان به تدریج افزایش خواهد یافت. وی، میزان کل مصرف گاز کشور را در شبانه روز گذشته ۷۷۰میلیون متر مکعب اعلام کرد. به گزارش ایرنا، علاوه بر اقداماتی که در داخل کشور برای عبور از زمستان بدون قطعی گاز و خاموشی انجام شد، همچنین در آستانه فصل سرد سال، عملیات سوآپ سه‌جانبه بین ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان که هفتم آذرماه امسال در حاشیه پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضا شده بود، آغاز شد. ایران بر اساس این قرارداد سالیانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به جمهوری آذربایجان تحویل می‌دهد. فعال کردن دیپلماسی انرژی و توسعه همکاری‌های ایران با کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از برنامه‌های وزیر نفت دولت سیزدهم از نخستین روزهای کاری وی در اوایل شهریورماه در دستور کار قرار گرفت که حاصل آن امضای قرارداد سوآپ گاز است که اگرچه مقدار آن زیاد نیست، اما از نگاه کارشناسان یک گام مهم است. با فعال سازی دیپلماسی انرژی و مذاکرات فشرده و چند جانبه، قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان امضا شد که با ورود پنج میلیون مترمکعب گاز از انتهای شبکه توزیع گاز در شمال شرق کشور (که همواره نخستین محل افت فشار گاز در زمان های کمبود بوده)، شبکه گاز پایدار شد و جلوی افت فشار در شمال شرق گرفته شد. عبور از زمستان بدون قطع گاز و خاموشی‌ها در حالی رقم خورد که «بیژن زنگنه» وزیر سابق نفت و تیم وی با توجه به اینکه می‌دانستند در چه شرایطی وزارت نفت و سوخت زمستانی را تحویل داده اند به شدت منتظر شکست وزارت نفت دولت سیزدهم و قطع برق و خاموشی‌های گسترده در زمستان بودند. اقدامات به موقع وزارت نفت در دولت سیزدهم نه تنها جلوی این اتفاق را گرفت، بلکه در کنار آن تولید و صادرات نفت ایران افزایش پیدا کرد و تولید نفت برای نخستین بار در سه سال گذشته به بالای ۲.۵ میلیون بشکه در روز رسید. صادرات نفت ایران نیز بر اساس اعلام سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است و همه اینها در شرایطی است که تحریم‌های نفتی ایران همچنان ادامه دارد.