روایتی از زیر پوست بازار این روزهای مرغ
بررسی‌ها از میادین بزرگ عرضه مرغ و مرغ‌فروشی‌ها حاکی از برخی دلالی‌ها و سودجویی‌ها در زیر پوست بازار این روزهای مرغ است، اتفاقاتی که اجازه نمی‌دهد قیمت‌ها کاهش یابد، اما پای حرف فروشندگان مرغ به عنوان حلقه نهایی عرضه هم که بنشینید، مشکلاتی دارند که دولت باید برای رفع آنها برنامه داشته باشد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اینکه دولت نرخ مصوب برای فروش مرغ گرم تعیین کرده و معتقد است عرضه در بازار بیش از نیاز بازار است، اما کماکان شاهد‌یم که مرغ در بسیاری از مغازه‌ها بیش از این نرخ عرضه می‌شود و مکان‌هایی که این نرخ را رعایت کنند بسیار کم است، یعنی بازار مقاومت عجیبی در برابر کاهش قیمت مرغ از خود نشان می‌دهد.
* 32 مرغدار گرانفروشی در یک هفته 90 میلیارد تومان جریمه شدند
در این میان نظارت‌ها و بازرسی‌ها هم نسبت به قبل تشدید شده و تقریبا روزانه گران فروشان مرغ جریمه می‌شوند و حتی جریمه‌های سنگینی هم برای مرغداران متخلف اعمال می‌شود به طوری که مسعود امرالهی، سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس می‌گوید: فقط در هفته گذشته 32 مرغدار که گرانفروشی می‌کر‌دند 90 میلیارد تومان جریمه شدند.
حال این سوال است که چرا با وجودی که نظارت‌ها هم تشدید شده است، قیمت مرغ در بازار پایین نمی آید.
بررسی‌های خبرنگار فارس از میادین عرضه مرغ، حاکی از آن است که اتفاقاتی در زیر پوست بازار مرغ رخ داده که مانعی برای کاهش قیمت‌ها شده است؛ با وجود اینکه نرخ مصوب مرغ کیلویی 73 هزار تومان از سوی شورای قیمت‌گذاری مرغ اعلام شده است اما هنوز بسیار کم هستند فروشندگانی که به این قیمت پایبند باشند.
در این گزارش سعی شده است وضعیت عرضه مرغ از میادین اصلی سطح شهر تهران تا زمانی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد بررسی شود، این بررسی از بازار در مرغ فروشی‌های خیابان خورشید، نامجو و میادین میوه و تره بار انجام شد و با همراهی واحد بازرسی و تعزیرات وزارت جهاد کشاورزی، جهاد کشاورزی استان تهران و دامپزشکی استان تهران بود.
ساعت 10 و ربع در خیابان خورشید نزدیک میدان شهریور تهران، در مغازه مرغ‌فروشی، مرغ در ویترین موجود نیست، مغازه هم سوت و کور است، مغازه دار می‌گوید: هنوز مرغ نیامده است، از سحر کرکره مغازه بالا رفته است اما الان که نزدیک به ظهر است، خبری از مرغ و خرید و فروش نیست، مگر شهر در خواب است.
سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی به ما می‌گوید: زود آمده‌ایم، هنوز مرغ نیاورده‌اند باید مقداری دیرتر می‌آمدیم.
مسیر را ادامه دادیم و به خیابان نامجو رسیدیم، مرغ‌فروشی دیگری ویترینش خالی بود و وقتی در مورد موجود بودن مرغ از وی پرسیده شد، پاسخ داد: به خاطر اینکه نور مرغ‌ها را خراب نکند، داخل گذاشته ام، با عتاب و خطاب مسئولان نظارت وزارت جهاد، حدود 8 مرغ را در ویترین چید، اما مرغ زیادی هم در یخچال نداشت.
این مغازه‌دار می‌گفت: هنوز سهمیه مرغ امروز را دریافت نکرده است و قتی علتش را پرسیدیم، گفت: فروش خوبی ندارم، اینها سهمیه دیروز است دستم مانده است بعضی موقع مرغ 2 الی سه روز روی دستم می‌ما‌ند، البته توان خرید مردم هم کم شده است و قیمت‌ها هم بالاست.
* احتکار برخی مرغداران در شرایط بازار ملتهب
در ادامه با مینی‌بوسی که ما را به منطقه برده بود، ادامه مسیر دادیم، در مسیر سوژه‌های جدید‌تری درباره مرغ پیدا می‌شد، یک مرغ‌فروشی بزرگ و مجهز در خیابان نامجو بود، مرغ گرم در ویترین زیاد داشت داخل یخچال هم، هم قطعات مرغ و هم خود مرغ کامل داشت، در کاغذی بزرگ هم به رنگ قرمز نوشته بود: مرغ دولتی 73 هزار تومان.
فروشگاه یک مدیر دارد و یک خانم منشی و چند کارگر، خوشحال شدیم که بالاخره یک مکان با مرغ فراوان و به نرخ دولتی پیدا شد، حدود 5 تا 6 نفر هم صف کشیده‌اند تا مرغ بخرند.
به همراه تیم بازرسی به پشت ویترین این مغازه مرغ‌فروشی می‌رویم، داخل جعبه‌های زیاد طوسی رنگ و مملو از قطعه‌های مرغ از همه نوع شامل ران و بال گرفته تا سینه و کتف و غیره، زیاد بود؛ یک کولر گازیی هم به آنها باد می‌زند تا خراب نشود، وضعیت بهداشتی اصلا مناسب نیست، این قطعه‌ها رنگشان رفته، پوستشان چروکیده و روی بعضی جعبه‌ها هم جسم خارجی است، حدود 200 کیلوگرم مرغ در اینجا احتکار شده است.
وضعیت نامناسب مرغ احتکار شده و بازرسی بازرسان
امرالهی، سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد در این‌باره به خبرنگار فارس می‌گوید: اینها مرغ دولتی را می‌آورند و قطعه قطعه کرده و به قیمت چندین برابر می‌فروشند، فهرست قیمت قطعه مرغ هم که در مغازه نصب است، نشان می‌دهد قیمت قطعه‌های مرغ تا کیلویی 169 هزار تومان عرضه می‌شد
* ترازوهایی که قیمت‌ها را جور دیگر می‌خوانند
سراغ یکی دیگر از مرغ‌فروشی‌ها می‌رویم، آنجا هم قید شده قیمت مرغ نرخ مصوب 73 هزار تومان است؛ با این حال سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد، پشت ترازوی این مرغ‌فروشی می‌رود و قیمت نهایی که با ترازو حساب می‌شود را چک می‌کند، به مورد خاص بر‌می‌خورد، در ترازوی دیجیتال این مرغ‌فروشی، قیمت همه اقلام تعریف شده و با وجود آنکه در تابلو فروش مرغ با نرخ مصوب 73 هزار تومان را به مردم اعلام کرده است، در ترازوی دیجیتال، قیمت مرغ کیلویی 79 هزار و 900 تومان ثبت شده است، . شاید فکر کرده مردم متوجه نمی‌شوند.
تا پیش از کشف این تخلف، فروشنده مدام از قانون‌مداری خود تعریف می‌کرد و اشاره به تخلف برخی مرغ‌فروشی‌ها داشت، اما زمانی که تخلف خودش در ثبت قیمت مرغ مشخص شد، خلع سلاح شد و حرفی برای گفتن نداشت، تیم بازرسی بابت این تخلف، به اندازه 10 برابر قیمت مرغ، این فروشنده متخلف را جریمه کرد
* یک مرغ‌فروشی: مرغ سهمیه ای یک ساعته تمام می‌شود، بعد از آن گران می‌خریم و گران می‌فروشیم
در ادامه مسیر، سراغ یکی دیگر از مغازههای فروش محصولات پروتئینی، می‌رویم، فروشنده می‌گوید که حدود 200 کیلوگرم در طول روز سهمیه مرغ با قیمت مصوب داریم که یک ساعته تمام می‌شود، بعد از آن مجبور می‌شوم از شرکت‌های خارج از میدان بهمن که به نرخ گرانتری می‌فروشند، مرغ بخرم تا مغازه بچرخد، به اجبار باید گرانتر از نرخ مصوب هم بفروشم، به هر حال باید مرغ برای مشتری‌ها داشته باشم و نان خانواده خودم و این کارگران هم در بیاورم.
فروشنده این مغازه می‌گفت: مرغ را کیلویی 79 هزار تومان از یک شرکت دیگر خریده‌ام، برای اینکه هزینه‌های خریدِ گرانتر جبران شود، مجبورم مرغ‌ها را انبار کنم و به صورت قطعه به قیمت گرانتری بفروشم.
* فروشندگان برخی غرفه‌ها در محل توزیع مرغ دولتی میدان بهمن پول بیشتری می‌گیرند
در ادامه مسیر، با گروه همراه، وارد یکی دیگر از مرغ‌فروشی‌ها در خیابان نامجو شدیم، فروشنده این مغازه که در حال فروش مرغ بالاتر از نرخ مصوب به یک مرد جوان بود، می‌گفت: مرغ‌هایی که به نرخ دولتی با ما می‌دهند کوچک و ریز است، مشتری کمتری هم دارد، برخی از آنها آنقدر ریز است که برای فروشنده صرفه ندارد و همین موضوع دستاویزی برای سوء‌استفاده غرفه داران در میدان بهمن شده است، یعنی که اگر مرغ بهتری بدهند در هر کیلو یک تا 2 هزار تومان رقم بیشتری می‌خواهند.
این مطلب را یکی دیگر از مغازههای مرغ‌فروشی تایید کرد، در این راستا سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی ضمن تماس تلفنی با بازرسان سیار در میدان بهمن، اعلام کرد که مسئول خاطی غرفه مذکور جریمه شود.
در ادامه بررسی‌های میدانی به سراغ یکی دیگر از مرغ‌فروشی‌های خیابان خورشید رفتیم، فروشنده می‌گفت: برخی شرکت‌ها که متولی عرضه مرغ گرم هستند، به ما مرغ نمی‌دهند اما مرغ را به بهانه اکبر جوجه به مغازه‌داران گران می‌فروشند.
در این راستا پس از صحت‌سنجی موضوع، تلاش شد ابعاد دیگری از این مورد بررسی شود؛ در ادامه فیلم ورود تیم بازرسی به مساله دلالی و فعالیت یک شرکت واسط برای گرانفروشی مرغ را بهانه فروش مرغ اکبر جوجه‌ای مشاهده می‌کنید.
* چرخیدن چرخ‌دارها در میدان بهمن و فروش مرغ با قیمت گرانتر به غرفه‌داران
مسوول یکی دیگر از مغازههای فروش مرغ در نزدیکی میدان بهمن، به بازرسان می‌گفت: برخی غرفه داران متخلف در میدان بهمن، پول بیشتری برای عرضه مرغ می‌گیرند، از سوی دیگر چرخ‌دارهایی در میدان می‌چرخند و مرغ با کیفیت و مناسب را که برای مغازه داران صرفه بیشتری دارد به قیمت‌های گرانتر از قیمت مصوب (68 هزار تومان عمده فروشی است) می‌فروشند، وجود مرغ‌های ریز در بازار موجب شده است این افراد بدین شیوه دلالی کنند.
* گلایه مردم از مشخص و منظم نبودن زمان توزیع مرغ
پس از بازدید از مرغ‌فروشی‌ها و میدان بهمن، حدود ساعت 12 بود که به همراه دیگر افراد گروه، به میدان تره بار شهید توکلی در میدان بروجردی رفتیم، غرفه فروش مرغ شلوغ بود اما مرغی برای فروش نبود، یک پیرزن از بازرسان تشکر کرد که به مشکلات بازار رسیدگی می‌کنند اما از نبود مرغ گلایه می‌کرد و می‌گفت که راه دوری را برای خرید آمده است.
اغلب خریداران مرغ در این میدان، میانسال و به ظاهر بازنشسته بودند، قبل از اینکه گروه محل را ترک کند صندوق‌های حاوی مرغ گرم هم آمد و صف‌های خرید مرغ هم منظم‌تر شد.
اما تقریبا در اغلب مغازه‌هایی که بازدید کردیم بار مرغ، حوالی ظهر به بعد آمده بود و یا اصلا هنوز مرغ نداشتند.
البته مردم از مشخص نبودن ساعت و زمان عرضه مرغ و بی‌نظمی در زمان عرضه، گلایه داشتند، به قول خودشان از صبح آمده‌اند و هنوز بار مرغ نرسیده است.
سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد درباره اینکه چرا عرضه مرغ ساعت و نظم مشخصی ندارد تا مردم برای خرید برنامه‌ریزی کنند؟ به مردم می‌گفت: اغلب مرغ‌فروشان خودشان سراغ بارشان نمی‌روند و از واسطه و یا فرد ثالثی که بار می‌آورد، مرغ را می‌خرند و به همین دلیل بار با تاخیر به مغازه می‌رسد.
پیگیری تیم بازرسی از مدیر غرفه توزیع مرغ در میدان تره‌بار درباره علت نیامدن بار مرغ
* سهمیه میادین میوه و تره‌بار به روزانه 120 تن مرغ افزایش یافت
امرالهی، سرپرست دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد، به خبرنگار فارس می‌گفت: پیش از این سهمیه میادین میوه روزانه 60 تن مرغ بود که به 120 تن افزایش داده‌ایم؛ پیش‌بینی می‌کنیم با افزایش عرضه، قیمت آزاد مرغ در روزهای آتی کاهش یابد.
حدود ساعت 13 بود که بازدید از غرف میدان تره بار شهید توکلی در میدان بروجردی به پایان رسید و این نقطه پایانی بازدید امروز گروه بازرسی بود، زمانی که با مینی‌بوس به سمت مرکز شهر در حال حرکت بودم کماکان این سؤال در ذهنم بود که چطور می‌توان مشکل بازار تولید و عرضه مرغ را ریشه‌ای رفع کرد تا جذابیتی برای گرانفروشی و دلالی نداشته باشد و مردم هم دغدغه تأمین خوراک خود را با هزاران مشکل نداشته باشند؛ به نظر می‌رسد رفع این مشکلات به صورت ریشه‌ای، برنامه‌ریزی مناسب، منطقی و هدفمند و نگاه واقع‌بینانه از نقطه اول تولید یعنی جوجه‌ریزی و جوجه‌های یک روزه تا مغازههای مرغ‌فروشی می‌طلبد.
پایان پیام/