بخش قابل توجهی از فعالیت بندر حیفا در شمال سرزمینهای اشغالی از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی فلج شده است، همزمان تداوم پاسخهای موشکی مقاومت به حیفا آنجا را از دید جهانیان به منطقهای فاقد امنیت تبدیل کرده است.
گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس، بنادر رژیم صهیونیستی از حیفا در شمال سرزمینهای اشغالی تا اشدود و ایلات در جنوب از زمان آغاز تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی بارها هدف پاسخهای موشکی گروههای مقاومت از عراق تا لبنان و غزه قرار گرفته است که تازه ترین آن مربوط به دو روز پیش است که یک پالایشگاه نفت حیفا بر اثر اصابت راکت دچار انفجار و آتش سوزی شد. این در حالی است که برای رژیم صهیونیستی که بیش از ۹۰ درصد از صادرات و واردات آن، از طریق دریا انجام میگیرد، امنیت بنادر از اهمیت، نقش و جایگاه فوق العادهای برخوردار است.
بندر حیفا در شمال سرزمینهای اشغالی فلسطین از حیث قرار گرفتن در ساحل خلیج طبیعی حیفا در دریای مدیترانه یک پایگاه تجاری مهم در طول صدها سال گذشته بوده است. از نیمههای قرن ۱۸ که انگلیسیها سرزمین فلسطین را تحت قیمومیت خود داشتند، حیفا بندر اصلی مبادلات تجاری بین شمال آفریقا و آسیا بوده و همین امر موجب توسعه اجتماعی و اقتصادی این شهر و افزایش تعداد ساکنان آن شده است.
پیش از سال ۱۹۴۸ و تأسیس رژیم جعلی اسرائیل، تعداد یهودیان ساکن حیفا( که توسط انگلیسیها به فلسطین منتقل شدند) دو برابر شده و به حدود نصف جمعیت آنجا رسیده بود که در آن زمان به ۱۴۰ هزار نفر میرسید. بر اساس قطعنامه ننگین تقسیم فلسطین که توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۷ تهیه شد، حیفا به عنوان بخشی از رژیم اشغالگر صهیونیست شناسایی شد و بالاخره در ۱۴ مه ۱۹۴۸ با رقم خوردن یوم النکبه و تاسیس رژیم صهیونیستی دهها هزار فلسطینی از جمله صدها هزار نفری بودند که اشغالگران صهیونیست آنها را وادار به کوچ اجباری از سرزمینشان کرد.
امروز شهر حیفا از سه بندر قدیمی و دو بندر جدید التاسیس برخوردار است که توسط شرکتهای چینی و هندی اداره میشود. رژیم صهیونیستی میگوید که با خصوصیسازی بنادر به دنبال تقویت رقابت و بهبود عملکرد آنها و تسهیل عملیات بارگیری بوده است.(بندر چینی افتتاح و بندر هندی در دست تاسیس است).
اسرائیل از بنادر دریایی خود، به ویژه حیفا و اشدود، برای صادرات و واردات بیش از ۹۹ درصد کالاها و مشتقات نفتی خود استفاده میکند، اما بندر حیفا به طور خاص از موقعیت استراتژیک برخوردار است، زیرا گذرگاه دریایی به شرق مدیترانه محسوب میشود افزون بر اینکه ناوگان ششم آمریکا و نیروی دریایی اسرائیل در ساحل این بندر مستقر هستند از همین رو این بندر به یکی از محلهای رقابت بین آمریکا و چین نیز تبدیل شده است.
از سوی دیگر بندر حیفا در مسیر هر دو طرح چینی کریدور «کمربند و جاده»(راه ابریشم) و طرح آمریکایی کریدور هند-خاورمیانه -اروپا موسوم به آیمک قرار دارد و از همین رو دروازه اقتصاد رژیم صهیونیستی به سوی جهان شمرده شده است.
راه دریایی ابریشم دریای چین جنوبی و اقیانوس هند را به مدیترانه و اروپا متصل میکند. با این تفاوت کلیدی که این مسیر دریایی به جای عبور از اطراف قاره آفریقا، از خلیج عدن و کانال سوئز به مقصد میرسد و از همین رو، پکن میلیاردها دلار در بندر حیفا اسرائیل سرمایه گذاری کرده است.
آمریکا نیز برای مقابله با نفوذ چین در سرزمینهای اشغالی و رقابت با کریدور کمربند-جاده هندیها را به سرمایه گذاری در تاسیس بندری در حیفا ترغیب کرد و اینجا بود که دو رقیب چینی و هندی برای پیوستن این بندر اسرائیل به حلقهای از زنجیره کریدورهای بین المللی مد نظر خود دست به کار شدند.
طرح کریدور آمریکایی هند، خاورمیانه، اروپا نیز که در تابستان گذشته از آن خبر داده شد از بندرهای هند شروع میشود، از مسیر دریا به بندر جبل علی امارات، سپس به محلهایی در عربستان، کشور اردن، بندر حیفا در سرزمینهای اشغالی، دریای مدیترانه و پیرئوس در یونان و در نهایت به اروپا میرسد.
اما از آنجایی که تامین امنیت، نیاز اساسی راه اندازی هر کریدوری است یکی از مهمترین شکستهای اقتصادی تلآویو پس از طوفانالاقصی، به کُما رفتن پروژه راهبردی و سرمایه گذاری هند-خاورمیانه-اروپا (IMEEC) بود، افزون بر اینکه حذف شدن آن از کریدور کمربند و جاده را نیز محتمل کرده است.
در حال حاضر بندر موسوم به «خلیج» در حیفا توسط گروه بین المللی بنادر شانگهای معروف به SIPG متعلق به دولت چین اداره میشود. این بندر در سالهای اخیر ۸۸ درصد از بازار حمل و نقل دریایی رژیم صهیونیستی را به خود اختصاص داده است، اما در مقطع اخیر توقف عملیات جابجایی کالا از سوی شرکت چینی کاسکو در این بندر منجر به آسیب شدید به فعالیت بندر و به تبع آن اقتصاد رژیم صهیونیستی شده است.
وبگاه اقتصادی کالکالیست توضیح میدهد که زمانی که بندر حیفا در آگوست ۲۰۲۱ افتتاح شد، قابل توجه ترین رویداد، ورود یک کشتی غول پیکر از شرکت کشتیرانی دولتی چینی کاسکو به اسرائیل بود و این برای اولین بار بود که یک بندر در اسرائیل ظرفیت پهلو گرفتن کشتیهای بزرگ به طول ۴۰۰ متر و عرض ۶۲ متر و قابلیت حمل ۱۸ هزار کانتینر در آنجا را پیدا کرد.
رسانههای رژیم صهیونیستی میگویند که بندر حیفا اساسا با این هدف ایجاد شده که کشتیهای بزرگ در آنجا پهلو بگیرند و محمولههای کانتینری آنها در آنجا به کشتیهای کوچکتر منتقل و سپس به سایر بنادر در دیگر کشورها ارسال شوند.
با راه اندازی بندر حیفا که هزینه آن حدود سه میلیارد دلار برآورد شد و آغاز فعالیت شرکت کشتیرانی بین المللی کاسکو دامنه فعالیت بندر در مدت کوتاهی جهش کرد و در پایان سال ۲۰۲۲ ۸۸ درصد از بازار حمل و نقل دریایی در اسرائیل را به دست آورد. ( منظور از بازار حمل و نقل دریایی، تخلیه کانتینرها از یک کشتی و بارگیری آنها با کشتی دیگر برای حرکت به مقصد جدید است).
وزارت حملونقل رژیم صهیونیستی در سپتامبر ۲۰۲۱ در وبگاه خود گفته بود که این وزارتخانه و شرکت بنادر اسرائیل با افتتاح بندر جدید حیفا پس از ۱۵ سال برنامهریزی و تلاش در حال ساختن تاریخ هستند این بنادر جدید التاسیس و از جمله بندر جنوب در اشدود در جنوب سرزمینهای اشغالی ) در میدان رقابت با بنادر بزرگ یک انقلاب واقعی در اقتصاد اسرائیل را ایجاد خواهند کرد.
این وزارتخانه افتتاح بندر جدید خلیج را یکی از بزرگترین پروژه های زیربنایی اسرائیل خواند و گفت و بیش از ۵.۵ میلیارد شکل در این بندر در بخش زیرساختها و تجهیزات عملیاتی سرمایه گذاری شده است و یکی از پیشرفته ترین بنادر جهان شمرده میشود.
اما از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر، تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به نوار غزه میزان بارگیری کانتینر در بندر از میانگین ۱۳ هزار در ماه به تنها حدود ۴۲۰۰ کانتینر کاهش یافت و در ماه نوامبر با شدت کاهش بیشتری به حدود ۲۸۰۰ کانتینر رسید.
در نهایت شرکت چینی کاسکو هفته گذشته اعلام کرد که فعالیت خود را در بنادر اسرائیل متوقف میکند تا نخستین و تنها شرکتی باشد که روابط تجاری خود را با بنادر اسرائیل متوقف کرده است. (دلایل سیاسی و امنیتی برای توقف فعالیت شرکت چینی ذکر شده است)
اگرچه کاسکو از زمان حمله نیروهای مسلح یمن به کشتیهای عازم سرزمینهای اشغالی در دریای سرخ به خدمه ناوگان خود دستور داده بود که از طریق تنگه جبل الطارق به دریای مدیترانه برسند، اما از هفته گذشته دیگر تصمیم گرفت اصلا از رسیدن به بنادر دریایی اسرائیل اجتناب کرده ومحمولههای کانتینری خود را در بندر پیرائوس یونان تخلیه کرده یا از آنجا کالاهای اسرائیل را بار بزند. که این امر،زمان لازم برای رسیدن کالا از چین و آسیا به اسرائیل یا مقاصد دیگر را افزایش میدهد.
بر اساس گزارش کالکالیست، دامنه فعالیت کاسکو در بازار اسرائیل به حدود پنج درصد میرسد با این حال، بخش بزرگی از فعالیت بارگیری در بندر جدید حیفا را برعهده دارد از همین رو با رفتن کاسکو به فعالیت بندر آسیب قابل توجهی رسیده است.
در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲، بندر خلیج حیفا حدود ۹۶۰۰ کانتینر کالا بارگیری کرده بود، در حالی که در بندر قدیمی حیفا ۷.۴ هزار کانتینر بارگیری شده بود.
از آن زمان تاکنون روند فعالیت شرکت جدید بارگیری کانتینر چینی افزایش و تقویت شده و همانطور که قبلا ذکر شد ۸۸ درصد سهم بازار را از آن خود کرده به خصوص که بارگیری از بندر قدیمی حیفا در همان سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ بسیار کم و در حد ۱۵۰۰ کانتینر بود و تعداد انبوه کانتینرهای بارگیری شده در بندر خلیج حیفا در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲ نیز تحت تأثیر پیوستن مشتری جدید به نام شرکت اسرائیلی زیم (ZIM) قرار گرفت که برآورد میشود حدود ۴۰ درصد از حجم کانتینرها را این شرکت بارگیری کرده بود.
پیوستن شرکت کشتیرانی زیم رژیم صهیونیستی به بندر خلیج حیفا نیز منجر به افزایش حجم کانتینرهای بارگیری شده در این بندر در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ نیز شد و در همان سه ماهه، بندر خلیج ۲۶.۳ هزار کانتینر از حدود ۳۰ هزار کانتینر بارگیری شده در تمام بنادر اسرائیل را بارگیری کرده بود.
در همان سه ماهه، بندر حیفا حدود ۲۷۵۰ کانتینر بارگیری کرد. در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۳ نیز، این بندر نزدیک به ۳۰۰۰۰ کانتینر یا حدود ۸۰ درصد کل کانتینرهای بارگیری شده در بنادر دریایی اسرائیل در آن دوره را بارگیری کرد. در همین دوره زمانی در بندر قدیمی حیفا،تنها حدود ۳۴۰ کانتینر بارگیری شده بود.
بندر خلیج حیفا نیز سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ را با مقدار زیادی تناژ کانتینری حدود ۲۷ هزار به پایان رساند و به دنبال آن دراکتبر گذشته و با آغاز عملیات طوفان الاقصی و حمله یمنی ها به کشتی های عازم اسرائیل در تنگه باب المندب که دریای عرب را به دریای سرخ متصل می کندسقوط اقتصاد بندر کلید خورد
دادههای سازمان کشتیرانی و بنادر در ماههای اکتبر و نوامبر حاکی از کاهش شدید محمولهها در بنادر اسرائیل به طور کلی است که به ویژه در همین بندر خلیج حیفا قابل توجه است. در ماه اکتبر، این بندر تنها حدود ۴۲۶۰ کانتینر بار را حمل کرد و این تعداد در ماه نوامبر به حدود ۲۹۰۰ کانتینر کاهش یافت.
در هر یک از این ماهها، بندر حیفا کمتر از ۲۰۰ کانتینر بارگیری کرده است. در آن ماهها، بندر اشدود، قدیمیترین بندر جنوب، نیز شاهد کاهش شدید بارگیری کانتینر بود به طوری که از حدود ۵۳۰ کانتینر بارگیری شده در آن در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳، تعداد آنها در اکتبر به ۱۸۰ و در نوامبر به ۱۶۴ کانتینر کاهش یافت.
حیفا علاوه بر این به عنوان پایگاه اصلی صنایع پتروشیمی بزرگ رژیم صهیونیستی نیز شناخته میشود، اگرچه این رژیم در سالهای اخیر و به دنبال حملات موشکی مقاومت تلاش کرده تا کارخانههای آنجا را که به یک بمب ساعتی مملو از مواد قابل اشتعال و انفجار تبدیل شده به صحرای نقب منتقل کند تا حاثه انفجار بندر بیروت برای این رژیم تکرار نشود و در عین حال از آلودگی صنعتی هوای آنجا هم کاسته شود.
پایان پیام/