چشم‌انداز امیدبخش سفره‌های آب زیرزمینی با دو اقدام
اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی در کنار مدیریت برداشت زمینه کاهش 4.4 میلیارد متر مکعبی برداشت منابع آب زیرزمینی را رقم زده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ۵۵ درصد از ۹۸ میلیارد مترمکعب آبی که به صورت سالانه در کشور به مصرف می‌رسد، از طریق منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود. به‌عبارت دیگر 54 میلیارد متر مکعب آب به صورت سالانه از منابع آبی تامین شده است.
توجه به منابع آب زیرزمینی با توجه به فاصله زمانی جایگزینی این منابع آن هم در اقلیم نیمه خشکی مشابه ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، محمد پورحمید، کارشناس مدیریت منابع آب در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: ما در طبیعیت چیزی به نام چرخه آب داریم و این چرخه برای جایگزینی به زمان نیاز دارد.
این کارشناس مدیریت منابع آب ادامه داد: به‌منظور جایگزینی یک لیتر آب زیرزمینی دوره 20 ساله وجود دارد و همین زمان طولانی سبب شده تا آب زیزمینی مشابه یک منبع تجدیدناپذیر عمل کند.
با توجه به اهمیت حفظ منابع آبی زیرزمینی در همه نقاط دنیا، مدیریت برداشت از منابع به همراه ایجاد طرحی برای تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی در دستور کار است. ایران هم از قاعده اجرای این طرح‌های مشابه مستثنی نیست و در همین زمینه شاهد اجرای طرح‌های گسترده در قالب مدیریت مصرف و تغذیه مصنوعی آبخوانها هستیم.
* انسداد 20 هزار ابزار برداشت آب زیرزمینی در 2 سال اخیر
در همین راستا، فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب در گفت‌وگو با فارس ضمن اشاره به اهمیت منابع آب زیرزمینی اظهار داشت: در یک دهه اخیر بیش از ۱۲۰ هزار ابزار و تجهیزات غیرمجاز برداشت آب از منابع زیرزمینی با حجم برداشت معادل 3.7 میلیاردمترمکعب در کشور مسدود شده است.
وی افزود: به‌منظور صیانت از منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از برداشت غیرمجاز از آبخوانها، راهکارهای متعدد دنبال می‌شود؛ در همین راستا، با تنظیم برنامه‌های احیا و تعادل‌بخشی آبخوانها و پیگیری و اجرای آنها در سطح استان‌ها کشور، تاکنون بیش از ۱۲۰ هزار ابزار برداشت آب از منابع زیرزمینی در سطح کشور مسدود شده است که از این تعداد، حدود 23 هزار ابزار در دو سال اخیر انجام شد.
این مقام مسئول تاکید کرد: براساس آخرین اطلاعات موجود، سالانه حدود 19 درصد تخلیه چاه‌های کشور از طریق حدود ۴۰۰ هزار حلقه چاه فاقد پروانه صورت می‌پذیرد و تعیین تکلیف آنها بر اساس اسناد و قوانین بالادستی نیازمند پیگیری‌های فنی و حقوقی است.
قاسم‌زاده ادامه داد: براساس برآوردهای صورت گرفته، اقدامات انجام شده در زمینه انسداد ابزارهای غیرمجاز برداشت آب زیرزمینی تاکنون، موجب کاهش برداشت از آبخوان‌های کشور به میزان حدود ۳.۷ میلیارد متر مکعب شده که این میزان ۱۸ برابر ظرفیت کامل سد کرج است.
*تغذیه مصنوعی یک میلیارد مترمکعبی به منابع آب زیرزمینی
علاوه بر مدیریت برداشت آب از منابع آب زیرزمینی اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. بر این مبنا، علیرضا الماسوندی، معاون شرکت مدیریت منابع آب در گفت‌وگو با فارس با اشاره به برنامه وزارت نیرو برای احیای منابع زیرزمینی اظهارداشت: در راستای احیا و تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی فعالیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گسترده‌ای در دستورکار قرار گرفت که یکی از انواع این فعالیت‌ها طرح‌های تغذیه مصنوعی آبخوان است و این پروژه‌ها کمک می‌کند تا روان‌آب ناشی از سیلاب به سفره‌های آب زیرزمینی تزریق شده و منابع آب این حوزه را ارتقا دهد.
این مقام مسئول بیان کرد: تاکنون 318 پروژه تغذیه مصنوعی به ظرفیت 700 میلیون مترمکعب تزریق آب در سرتاسر کشور اجرا شده است و وزارت نیرو 28 پروژه تغذیه مصنوعی با ظرفیت 107 میلیون مترمکعب در دست اجرا دارد.
الماسوندی افزود: علاوه بر این 68 پروژه تغذیه مصنوعی نیز در دست مطالعه است که ظرفیت این پروژه‌ها 138 میلیون مترمکعب تزریق آب به سفره‌های زیرزمینی را فراهم می کند و با توجه به طرح‌های اجرا شده، در دست اجرا و مطالعه شده هدف‌گذاری تزریق 945 میلیون مترمکعب آب به سفره‌های زیرزمینی در قالب پروژه تغذیه مصنوعی در دست اجرا قرار گرفته است.
با توجه به جزئیات یاد شده از زبان مدیران آبی کشور، هم اکنون به صورت سالانه 4.4 میلیارد متر مکعب آب از طریق مدیریت برداشت در کنار تغذیه مصنوعی آبخوان به منابع آبی زیرزمینی کشور بازمی‌گردد.
پایان پیام/