بررسی یک شبهه وارد شده به مسئله چمشیر
مدیر امور مطالعات طرح چمشیر با اشار به اینکه بیرون زدگی نمک در مخزن چمشیر وجود ندارد به یک شبهه مطرح شده در خصوص سد چمشیر پاسخ داد.
به گزارش خبرنگار مهر، سد چمشیر، به عنوان یکی از پر چالش ترین سدها قرار است در دی ماه سال جاری آبگیری شود، اما همچنان با چالش‌های جدیدی دست و پنجه نرم می کنند. بزرگترین سد بتن غلطکی غرب آسیا است که بر اساس اظهارات متولیان وزارت نیرو پس از طی ۱۰ سال از زمان ساخت در دی ماه سال جاری همزمان با سیلاب‌های سنگین رودخانه زهره آبگیری می‌شود.این در حالیست که برخی از فعالان حوزه محیط زیست در روزهای اخیر نسبت به آبگیری این سد اعتراض کرده و خواستار تعویق این مسئله شده‌اند. مهمترین استدلالی که مخالفان آبگیری سد چمشیر به آن استناد می‌کنند، قرار گیری مخزن سد بر سازند گچساران است، سازندی که به واسطه سد گتوند در افکار عمومی سابقه خوبی ندارد و مخالفان معتقد هستند، همزمان با آبگیری سد چمشیر مخزن این سد به دلیل قرار گیری روی سازند گچساران به مخزن شورابه تبدیل خواهد شد و این مسئله در زمان طراحی سد در نظر گرفته نشده است.
گزارش ارزیابی زیست محیطی راجع به زمین‌شناسی منطقه چه می‌گوید؟
با توجه به ادعای برخی از فعالان محیط زیستی، بررسی تعدادی از اسناد مطالعات سد و گزارش ارزیابی زیست محیط زیستی از در نظر گرفتن و مطالعه دقیق روی سازند گچساران خبر می‌دهد. بر اساس جزئیات گزارش ارزیابی زیست محیطی سد چمشیر در بخش راهنمای نقشه زمین‌شناسی محدوده حوزه سد، در سطح زمین رسوبات عهد حاضر و آبرفت‌ها در دوره کواترنر دیده می‌شود.سازند زیر رسوبات عهد حاضر، سازند بختیاری است که در دوره پلیوسن در منطقه نهشته شده است. پس از سازند بختیاری، ماسه‌سنگ‌های آهکی و مارن قرمز سازند آغاجاری دیده می‌شود که مربوط به دوره میوسن است. پس از سازند آغاجاری نیز آهک‌های ریفی در قاعده، تناوب مارن‌های خاکستری و آهک‌های رسی سازند رازک قرار گرفته و ذیل آن سازند گچساران حضور دارد که مرتبط با دوره میوسن است. در نهایت نیز لایه ضخیمی از سازند آسماری در منطبه دیده می‌شود که در ۲ دوره میوسن و الیگوسن نهشته شده است.
اطلاعات ۶۹ گمانه برای بررسی اثر سازند گچساران روی مخزن سد چمشیر بررسی شده است
میثم فاضلی، مدیر امور مطالعات طرح چمشیر در رابطه با این موضوع به مهر می‌گوید: پیش از آغاز عملیات اجرایی هر سد، ریزترین جزئیات منطقه در ساختمان سد و مخزن مورد بررسی قرار می‌گیرد و گزارشات فنی و زیست محیطی این سد نیز خبر از بررسی دقیق سازند گچساران می‌دهد.
مدیر امور مطالعات طرح چمشیر با اشاره به روند بررسی سازند گچساران اضافه کرد: سازند گچساران از شمال کشور عراق شروع شده و وارد ایران می‌شود، از کنار دزفول عبور می‌کند و با گذر از منطقه واقع شده در سد چمشیر در نهایت به کار خود پایان می‌دهد.
وی افزود: بر اساس آمار مخزن سدهای مارون، کوثر، جره و سد موصل عراق در کنار سد گتوند با بخشی از سازند گچساران تداخل دارد و حتی بدنه سد موصل عراق نیز روی سازند گچساران بنا شده است.
فاضلی ادامه داد: سازند گچساران از ۷ بخش تشکیل شده که در ۳ بخش آن احتمال وجود نمک وجود دارد، در هیچیک از سدهای جره، کوثر و مارون در داخل کشور، رخنمون نمک در سطح دیده نشده و مسئله انحلال نمک ناشی از برخورد سازند گچساران و مخزن سد در این سدها اتفاق نیفتاده است.
مدیر امور مطالعات طرح چمشیر تاکید کرد: ۳۶ درصد از مخزن سد چمشیر با سازند گچساران منطبق شده که در این منطقه هیچ رخنمون یا بیرون‌زدگی نمک دیده نمی‌شود، این در حالیست که مطالعات اکتشافی گسترده‌ای نیز در این مناطق انجام شده است.
وی ادامه داد: داده‌های ۶۹ گمانه اکتشافی حفر شده در مخزن سد چمشیر بیانگر آن است که اولین بقایای نمک در کمترین فاصله بیشتر از ۳۰۰ متر با سطح سد فاصله دارد و همین مسئله موضوع انحلال نمک ناشی از برخود آب مخزن با سازند گچساران را منتفی می‌سازد.
فاضلی با اشاره به مطالعات ژئوفیزیک گسترده در مخزن سد گفت: مسئله برخورد سازند گچساران با مخزن سد چمشیر، مسئله‌ای نیست که بتوان از آن چشم پوشی کرد و مطالعات گسترده‌ای همراه با برداشت‌های متعدد در این حوزه انجام شده و به سازندگان سد اطمینان خاطر داده است که مشکلی در این بخش وجود ندارد.
تعدیل کمی و کیفی آب رودخانه زهره مهمترین هدف ساخت سد چمشیر
با توجه به جزئیات ارائه شده از سوی متولیان ساخت سد چمشیر در کنار مستندات فنی و گزارش ارزیابی زیست محیطی و همچنین بررسی این گزارشات در سازمان حفاظت محیط زیست و صدور مجوز ساخت بر مبنای این گزارش، به نظر می‌رسد، مسئله کاهش کیفیت آب رودخانه زهره پس از آبگیری سد منتفی باشد. از سوی دیگر بر مبنای گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تعدیل کمی و کیفی آب رودخانه زهره در طول زمان از جمله مهمترین اهداف ساخت این سد بر روی رودخانه مذکور است.