تقویت اثربخشی ایران در معادلات انرژی منطقه‌ای و جهانی

تهران- ایرنا- دولت سیزدهم با فعال‌کردن دیپلماسی انرژی با کشورهای همسایه و فراتر از آن تا آمریکای لاتین به دنبال تقویت اثربخشی ایران در معادلات انرژی خاورمیانه و جهان است. اولویتی که در دولت‌های گذشته مغفول ماند و نادیده گرفته شد. به گزارش ایرنا، دولت سیزدهم در حالی مرداد ماه سال گذشته سکان مدیریت کشور را در دست گرفت که ایران در عرصه انرژی به دنبال خروج آمریکا از برجام منزوی شده بود. در عمل هم مسئولان نفتی دولت قبل، دست روی دست گذاشته بودند و برای مقابله با این تحریم‌ها کاری از پیش نمی‌برند. چشم امید آنها به احیای برجام برای بازگشتن به بازار نفت بود و هیچ دیپلماسی مشخصی برای عبور از این وضعیت به چشم نمی‌خورد. دولت سیزدهم اما مهم‌ترین شعار خود در اقتصاد را گره نزدن معیشت مردم با برجام عنوان کرد. شعاری که در عمر کمتر از یک سال دولت سیزدهم عینی شده و در یکی از مهم‌ترین اقدامات، تولید و صادرات نفت کشور آن‌گونه که آمارهای بین‌المللی و گزارش‌های اوپک نیز آن را تایید کرده، با افزایش همراه بوده است. وزارت نفت دولت سیزدهم توانسته در این مدت علاوه بر افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی، ظرفیت تولید را نیز به ۳ میلیون و ۸۳۸ هزار بشکه در روز برساند. علاوه بر اینها، دولت سیزدهم، احیای دیپلماسی انرژی را نیز در دستور کار خود قرار داد. در اولین اقدام نیز در زمستان سال گذشته، سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان آغاز شد. اتفاقی که نه‌تنها در عرصه انرژی بلکه در عرصه بین‌المللی و سیاسی نیز بسیار اهمیت داشت و ثابت کرد بدون احیای برجام نیز می‌توان نقش موثری در معادلات انرژی منطقه و جهان بازی کرد. مذاکرات برای سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان به فاصله ۱۹ روز از حضور جواد اوجی در وزارت نفت آغاز شد و سرانجام در آذرماه، قرارداد سوآپ 1.5 تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان به آذربایجان از مسیر ایران امضا و از ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی عملیاتی شد. اما این اولین گامی بود که دولت سیزدهم برای احیای نقش ایران در بازار انرژی برداشت. پس از آن، سفرهای وزیر نفت به کشورهای همسایه و البته فراتر از آن تا آمریکای لاتین آغاز شد. ایران در دولت سیزدهم، بازار صادرات نفت و میعانات گازی خود را تا آمریکای لاتین گسترش داد و حتی برای پایداری صادرات نفت خود به این منطقه قرار است در ۳ پالایشگاه ونزوئلا سرمایه‌گذاری کند. در باب دیپلماسی منطقه‌ای نیز، وزیر نفت از ترکمنستان تا جمهوری آذربایجان و عمان سفر کرد. سفرهایی که می‌تواند نه برای ایران که برای کل منطقه نفتی خاورمیانه مهم باشد. ایران در سفر به عمان برای توسعه یکپارچه میدان هنگام با طرف عمانی به توافق رسید. موضوعی که در خاورمیانه بی‌سابقه است. بعد از عمان نیز وزیر نفت در سفر هفته گذشته خود به جمهوری آذربایجان از توسعه میادین مشترک دو کشور با همکاری هم خبر داده بود. اما مهم‌ترین اتفاق در سفر اخیر جواد اوجی به باکو را امضای قرارداد برای افزایش سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان بود. وزیر نفت که برای شرکت در بیست و هفتمین مجمع انرژی باکو و بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت و گاز کاسپین ۱۱ خردادماه عازم این کشور شده بود تفاهم‌نامه افزایش حجم سوآپ گاز ترکمنستان به میزان دو برابر فعلی را با میکائیل جباراف، وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان امضا کرد. در حال حاضر با توجه به فرصت‌سوزی‌هایی که در دولت‌های گذشته برای افزایش نقش ایران در بازار گاز جهان اتفاق افتاده، سهم ایران از تجارت گاز جهان کمتر از یک درصد است. این در حالی است که کشورمان دومین دارنده ذخایر گاز جهان است و با توجه به موقعیت راهبُردی خود می‌تواند به‌عنوان هاب انرژی منطقه و شاهراه عبور خطوط انتقال نفت و گاز به آسیا و اروپا نقش‌آفرینی کند.