تاریخچه خصوصی‌‌‌سازی فوتبال در ایران

«سرخابی‌‌‌ها نزد سازمان بورس ثبت شدند»؛ این مهم‌ترین و جدی‌‌‌ترین اقدام در زمینه واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در دو دهه گذشته، البته پس از برگزاری چهار مزایده ناکام است. - اخبار اقتصادی -به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، «سرخابی‌‌‌ها نزد سازمان بورس ثبت شدند»؛ این مهم‌ترین و جدی‌‌‌ترین اقدام در زمینه واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در دو دهه گذشته، البته پس از برگزاری چهار مزایده ناکام است. خبرگزاری تسنیمبر این اساس باید گفت، خصوصی‌‌‌سازی باشگاه‌‌‌های ورزشی در ایران داستانی کهنه و البته تکراری است. نخستین اجازه و چراغ سبز رسمی برای واگذاری دو تیم استقلال و پرسپولیس را می‌توان در مصوبه شماره 75951/ ت 32535 ه مورخ 24/ 12/ 1383 هیات‌وزیران دید؛ مصوبه‌ای که مطابق آن دولت مجاز شد 100‌درصد سهام شرکت فرهنگی ورزشی پیروزی (پرسپولیس) را به روش مزایده واگذار کند. این در حالی است که هیات‌وزیران در 10 مرداد 1384 اعلام کرد سازمان خصوصی‌‌‌سازی مکلف است در واگذاری سهام دولت در شرکت فرهنگی ورزشی پیروزی‌‌‌ (پرسپولیس‌‌‌) معادل 20‌درصد سهام شرکت یادشده را بر اساس قیمت و شرایطی ‌‌‌که به برنده مزایده بلوک سهام در مرحله اول واگذاری واگذار خواهد شد، با نظارت سازمان تربیت‌بدنی به هواداران باشگاه پیروزی‌‌‌ (پرسپولیس‌‌‌) و عموم مردم واگذار کند. با این حال طی سال‌های متمادی نام این باشگاه‌ها تنها در لیست واگذاری‌ها تکرار می‌شد تا اینکه هیات واگذاری سوم اردیبهشت سال 1390 با عرضه 100‌درصد سهام باشگاه راه‌آهن از طریق فرابورس با آغاز واگذاری باشگاه‌های فوتبال در کشور موافقت کرد؛ مصوبه‌ای که به سازمان خصوصی‌سازی اجازه می‌داد موسسه فرهنگی ورزشی راه‌آهن را به‌عنوان صف‌شکن خصوصی‌سازی فوتبال در ایران به بخش خصوصی واگذار کند. سرانجام در 19تیرماه همان سال، با عرضه 100‌درصد سهام این باشگاه در فرابورس به ارزش 41میلیارد و 500میلیون ریال، نخستین باشگاه ورزشی از طریق فرابورس واگذار شد؛ تجربه‌‌‌ای که متاسفانه به انحلال این باشگاه منجر شد! پس از آنکه در بودجه سال 1390، نام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس برای چندمین سال پیاپی در فهرست شرکت‌های مشمول واگذاری قرار گرفت، اوایل آن سال جلساتی با حضور سرپرستان این دو باشگاه برای ارزش‌گذاری برند سرخابی‌های پایتخت در سازمان خصوصی‌سازی برگزار شد و در نتیجه آن، معاون وقت این سازمان چهارم مردادماه سال 1390، قیمت پیشنهادی واگذاری سرخابی‌‌‌ها را به ترتیب 45 و 42میلیارد تومان اعلام کرد تا امیدواری اهالی ورزش بعد از واگذاری سهام باشگاه راه‌آهن، در خصوص واگذاری سهام این دو باشگاه به بخش خصوصی نیز افزایش یابد و شاید این‌بار سهام سرخابی‌های پایتخت در نیمه نخست سال 1390 به بخش خصوصی واگذار شود که این رویا هم تحقق نیافت. با تمام فراز و نشیب‌ها در زمستان سال 1393 با نظر هیات واگذاری و تصویب قیمت پایه و شرایط واگذاری این دو تیم بر اساس ارزش‌گذاری برند آنها، خصوصی‌سازی سرخابی‌ها دوباره کلید خورد؛ اما متقاضیان در روزهای 27بهمن و 19اسفند آن سال به شرکت در مزایده و خرید آنها اقبالی نشان ندادند تا واگذاری این دو باشگاه پرحاشیه و پرطرفدار وطنی در سال 1394 دنبال شود. در 9 و 29اردیبهشت این سال نیز دو مزایده برای واگذاری سرخابی‌‌‌ها برگزار شد که نتیجه‌‌‌ای در بر نداشت. سرانجام در نیمه دوم همان سال انتشار خبر مصوبه هیات‌وزیران در خصوص خروج استقلال و پرسپولیس از لیست واگذاری‌ها تایید شد و سرخابی‌‌‌ها طی مصوبه‌ای  مجتمع فرهنگی نامیده شدند؛ این اتفاق یعنی «حذف رسمی استقلال و پرسپولیس از لیگ واگذاری‌های دولت»! این پایان کار خصوصی‌‌‌سازی باشگاه‌‌‌های ورزشی در کشور نبود و یک‌بار دیگر در اواخر پاییز سال 1397 وزیر ورزش و جوانان اعلام کرد که دولت قصد دارد این دو باشگاه را تا پایان این سال به بخش خصوصی واگذار کند. در پی این اتفاق نیز نمایندگان مجلس در جریان بررسی بودجه سال 1398، وزارت ورزش و جوانان را مکلف کردند حداکثر تا پایان شهریورماه، شرایط پذیرش سرخابی‌‌‌ها را در بازار پایه فرابورس فراهم کند. در مجموع شهریور سال‌های 1398 و 1399 هم به پایان رسید و خبری از واگذاری استقلال و پرسپولیس نشد. البته با پایان یافتن دوره دوازدهم ریاست‌جمهوری در حالی وعده و وعیدها نیز در مورد واگذاری این دو باشگاه فروکش کرد که این اتفاق پایان داستان خصوصی‌‌‌سازی سرخابی‌‌‌ها نبود. بر این اساس سید حمید سجادی، وزیر تازه‌نفس دولت سیزدهم، پس از گرفتن رای اعتماد از مجلس در این خصوص گفت: «مقدمات کار در دوره مدیریت قبلی وزارت ورزش طی شده است و در حال حاضر این دو باشگاه آماده واگذاری هستند. پاس گل را به ما داده‌‌‌اند و ما فقط باید گل بزنیم.» این روزها هم موضوع خصوصی‌‌‌سازی این دو باشگاه بیش از هر زمان دیگر دنبال می‌شود؛ تا جایی که حتی سرخابی‌‌‌ها به ترتیب 3200 و 2800میلیارد تومان ارزش‌گذاری و به‌تازگی نزد سازمان بورس ثبت شده‌‌‌اند. بر این اساس باید منتظر ماند و دید این بار قصه خصوصی‌‌‌سازی استقلال و پرسپولیس به صفحه پایان خود می‌‌‌رسد یا اینکه هنوز این قصه سر دراز دارد...! مهدی حاجی‏‏‌وند، نویسنده کتاب خصوصی‏‏‌سازی فوتبال انتهای پیام/