میزان صادرات فولاد ایران

در این مقاله، به بررسی و تحلیل وضعیت صادرات فولاد ایران می‌پردازیم و اثرات آن بر اقتصاد کشور و بازار جهانی را ارزیابی می‌کنیم.

صادرات فولاد به یک کشور به عنوان یک منبع درآمدی مهم می‌تواند به توازن تجاری کمک کرده و بازارهای خارجی را تامین نماید.

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان است و صادرات این محصول یکی از مهمترین منابع درآمد ارزی کشور محسوب می شود. شرکت گرفت به عنوان یکی از پیشروترین پلتفرم های معاملاتی فولاد در ایران، همواره آمار صادرات فولاد کشور را به صورت دقیق و به روز منتشر می کند. میزان صادرات فولاد ایران طی یک سال اخیر رشد چشمگیری داشته و درآمد ارزی کشور را نیز به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر خود قرار داده است. این آمارها در حالی از صادرات فولاد جهان منتشر شده‌اند که بازار فولاد در سطح جهانی دچار رکود شده است و بازارهای مهمی مانند چین عامل آن بوده‌اند. با توجه به اهمیت میزان درصدی صادرات در قیمت فولاد و میزان ارزآوری کشور، در ادامه به‌طور گسترده‌تری به بررسی آن می‌پردازیم.

نقش ایران در بازار جهانی فولاد

طبق بررسی کارشناسان گرفت، میزان صادرات فولاد ایران طی سال 1401 کاهشی بوده است؛ اما شرایط در سال جاری تغییر یافته و روندی افزایشی در نمودار میزان صادرات کشور ایجاد کرده است. طی 4 ماه نخست 1402 حجم تولید فولاد کشور با تلاش کارخانه های فولاد ایران رشد 5.9 درصدی داشته است. به‌این‌ترتیب، ایران توانسته در میان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد جهان، رتبه هشتم را از آن خود کند. تقریباً 50 درصد از حجم تولید فولاد ایران توسط دو شرکت بزرگ فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان انجام می‌شود. ازاین‌رو، نوسانات قیمت فولاد صادراتی فولاد مبارکه برای بسیاری از خریداران خارجی اهمیت بالایی دارد.

صادرات فولاد ایران به کدام کشورهاست؟

تولیدکنندگان فولادی در حال حاضر محصولات خود را به 56 کشور دنیا صادر می‌کنند؛ اما صادرات فولاد به عراق با 21.7 درصد از حجم صادرات کشور، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. پس از عراق، کشورهای دیگری مانند اندونزی، چین، تایلند و عمان با حجم صادرات به ترتیب 15.3، 15.1، 9.4 و 8.1 درصد، بزرگ‌ترین خریداران فولاد ایران هستند. صادرات فولاد به امارات نیز با حجم 7.8 درصد، سالانه میزان قابل‌توجهی از درآمد ارزی کشور را تأمین می‌کند.

با توجه به وابستگی میزان صادرات فولاد ایران به تقاضای بازارهای مذکور، کاهش ارزآوری صنعت فولاد کشور در سال 1401 توجیه‌پذیر خواهد بود. افت تقاضا در بازار چین طی یک سال اخیر تأثیراتی در سطح جهانی داشته و بازار فولاد ایران را نیز با چالش‌های جدیدی روبه‌رو کرده است.

میزان صادرات فولاد ایران چقدر است؟

بر اساس آمارهای به‌دست‌آمده از میزان صادرات  کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، ذوب‌آهن و سایر کارخانه‌های فولادی بزرگ کشور، میزان صادرات فولاد ایران طی 4 ماه نخست سال جاری 37 درصد نسبت به مدت‌زمان مشابه در سال 1401 رشد کرده است. در این میان، سهم محصولات میانی و آهن اسفنجی از سبد صادرات کشور به ترتیب 2.761 میلیون تن و 580 هزار تن بوده و نسبت به بهار سال گذشته به ترتیب 25 درصد و 250 درصد افزایش داشته است.

تگ alt: مقایسه صادرات فولاد میانی و محصولات فولادی در چهار ماهه سال 1401 و 1402

اگرچه درآمد صادرات فولاد ایران طی چهار ماه گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است، اما همچنان می‌توان روند نزولی را در نمودار صادرات برخی محصولات فولادی مانند ورق‌های پوشش‌دار مشاهده کرد. حجم صادرات این ورق‌ها تا پایان تیرماه سال گذشته 28 هزار تن بود؛ اما در 4 ماه نخست سال 1402 به 2 هزار تن کاهش یافته است.

قیمت فولاد صادراتی ایران به چه عواملی وابسته است؟

قیمت جهانی فولاد امروز تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نرخ ارز و میزان عرضه و تقاضا در بازارهای مهمی مانند چین و عراق اشاره کرد. همان‌طور که اشاره شد، مقاصد اصلی صادرات محصولات فولادی ایران عراق، چین، اندونزی، تایلند و امارات هستند. برای مثال، ارزش فولاد صادراتی ایران به چین تنها در 9 ماه اول سال 2022 میلادی در حدود 5 میلیارد و 370 میلیون دلار بوده و نسبت به سال قبل 11 درصد افزایش داشته است. به‌این‌ترتیب، سهم صادرات فولاد به اروپا بسیار کوچک‌تر از کشورهای آسیایی است.

هم‌زمان با حمله روسیه به اوکراین، واردات فولاد عراق از این کشور کاهش یافت و ایران توانست جای خالی اوکراین را برای عراق پر کند. به‌این‌ترتیب، بحران پیش‌آمده برای صنعت فولاد ایران به فرصت تبدیل شد و ارزش فولاد ایران را ارتقا برد.

نگاهی به وضعیت صادرات ایران در چند سال اخیر

نگاهی به نمودار قیمت جهانی فولاد آنلاین در سال 1401 و 1402 نشان‌دهنده رکود در سطح جهانی است. این رکود توانسته بازار داخلی ایران را نیز تحت تأثیر قرار دهد و نمودار قیمت محصولات فولادی را در نیم سال اول امسال نزولی کند. باوجود رکود بازار جهانی فولاد، گزارش‌های به‌دست‌آمده نشان می‌دهند که ایران تا تیرماه سال جاری با تأمین انرژی و مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی توانسته حجم تولید را افزایش داده و به بازار خود رونق ببخشد. به‌این‌ترتیب، میزان تولید فولاد 21 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و حجم صادرات فولاد کشور 37 درصد رشد کرده است.

بررسی تعرفه صادرات فولاد

یکی از چالش‌ها و موانع صادرات فولاد به عربستان، عراق و چین در حجم بالا، تعرفه تعیین‌شده برای صادرات فولاد است که ازنظر بسیاری از تولیدکنندگان و منتقدان جای بحث بیشتر و تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری دارد. به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران، در حال حاضر تعرفه‌های و عوارض صادرات تعیین‌شده نامناسب بوده و بسیاری از فرصت‌های ارزآوری کشور را از دسترس تولیدکنندگان فولادی خارج کرده است. به‌این‌ترتیب، لازم است تعرفه صادرات فولاد با توجه به ظرفیت مازاد فولاد کشور تعیین شود.

نگاهی به قیمت جهانی فولاد به دلار در روزهای اخیر نشان‌دهنده روند نزولی نمودار در چند روز گذشته است. این افت شدید بر روی قیمت آهن و فولاد داخلی نیز تأثیر گذاشته و نمودار مقاطع فولادی کلیدی مانند میلگرد و تیرآهن را نزولی کرده است.

تأثیر صادرات فولاد بر اقتصاد ایران

کاهش قیمت جهانی فولاد نمودار بسیاری از پروفیل‌ها، ورق‌ها و مقاطع فولادی را در هفته‌های اخیر تحت تأثیر قرار داده و نرخ برخی محصولات را به پایین‌ترین میزان طی یک ماه گذشته رسانده است. همچنین قیمت جهانی فولاد ساختمانی با تأثیر بر نرخ میلگرد، تیرآهن و لوله‌های فولادی توانسته در قیمت‌گذاری‌ها در بازار مسکن نیز نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند.