تولید در اقتصاد ایران با چه مشکلاتی مواجه است؟/ نظام بانکی باید در خدمت بخش واقعی اقتصاد باشد

یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تولید در کشور با مشکلات متعددی مواجه است، گفت: اصلاح نظام بانکی و مالیاتی، تجمیع شرکت‌های دانش‌بنیان و حذف موانع صادراتی باعث رونق تولید در کشور خواهد شد. «عطا بهرامی» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، در مورد نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ از سوی رهبر حکیم انقلاب با عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» اظهار داشت: رهبری با نام‌گذاری‌های پیاپی جوانب مختلف اقتصاد را تشریح می‌کنند و تحقق آن نیازمند تفسیر آن در نظام اجرایی، قانون‌گذاری و قضایی کشور است. وی افزود: متأسفانه در سال‌های گذشته به‌خصوص در ۸ سال اخیر برای تحقق این نام‌گذاری‌ها اقدامات مؤثری رخ نداد و دولت قبل در این مسیر و حل مشکلات اقتصادی نبودیم. صنایع ما از نظر فناوری نسل دو هستند صنایع ما از نظر فناوری نسل دو هستنداین کارشناس اقتصادی با اشاره به نام سال ۱۴۰۱ و نقش تولید و اقتصاد دانش‌بنیان، گفت: اقتصاد ما چند مشکل اساسی دارد، نخست اینکه امروز تقریباً صنایع ما از نظر فناوری نسل دو هستند و خیلی از بنگاه‌های تولیدی با ۳۰ الی ۴۰ درصد ظرفیت فعالیت دارند. متأسفانه شرکت‌های کوچک و بی‌رمق زیادی در کشور داریم. بهرامی با بیان اینکه تولید با مشکل تقاضای کل در جامعه و صادرات مواجه است، ادامه داد: وقتی کالای تولید می‌شود باید دو کار برای آن انجام داد  یا باید در بازار داخل خریداری و یا صادر شود. متأسفانه در ۸ سال گذشته در بازار داخل سرکوب قیمتی و سرکوب دستمزد رخ داد، به‌طوری‌که دستمزد حقیقی تقریباً یک‌سوم شد و مردم به دلیل تورم‌های هشت سال گذشته توان خرید خود را از دست دادند و کالاهای تولید در انبارها ماند. وی اضافه کرد: مشکل دیگر این است که در صادرات دچار خود تحریم‌ی‌ها هستیم؛ زیرا فرایندهای اداری، بخشنامه‌ها و اقدامات عجیب بخصوص در دولت قبل در این راستا است که کسی نتواند کالای خود را صادر کند. البته دولت سیزدهم اقدامات مؤثری در این زمینه انجام داده که رشد ۴۸ درصدی صادرات به کشورهای منطقه این موضوع را نشان می‌دهد و در راستای دیپلماسی اقتصادی گام‌های مؤثری را برداشته است. این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: مشکلات تولید زمانی قابل‌حل خواهد بود که مشکل تقاضای را حل کنیم. خوشبختانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اصلاح دستمزد و افزایش آن در سال ۱۴۰۱ گام بسیار خوبی برداشت و امسال دستمزد نیروی کار تقریباً به حدود ۲۷۸ دلار می‌رسد. هرچند عدد کمی است ولی بازهم قابل‌قبول است و می‌تواند بخشی از مشکل تقاضا را حل کند. تجمیع شرکت‌های دانش‌بنیان در جهت رونق تولید تجمیع شرکت‌های دانش‌بنیان در جهت رونق تولیدبهرامی تصریح کرد: همچنین اگر بتوانیم مشکل صادرات بخصوص به کشورهای همسایه را حل کنیم، مشکل تقاضا حل خواهد شد. متأسفانه در دولت قبل از این موضوع غفلت شد. مدیران دولت قبل نگاهشان به سمت غرب بود. امروز در ۴۰ کشور اروپایی سفیر داریم و ارزش تجارت ما با این کشورها در حدود ۴ میلیارد دلار است که رقم بسیار کمی محسوب می‌شود. وی گفت: در زمان تحریم‌ها حدود یک و نیم سال در چین سفیر نداشتیم که نشان می‌دهد سیاست‌گذاری ما در آن سال‌ها غلط بود. باید بتوانیم از پتانسیل‌های منطقه استفاده کنیم که می‌تواند باعث رشد صادرات کشور و افزایش درآمد ارزی شود. این کارشناس اقتصادی در مورد دانش‌بنیان بودن تولید گفت: تحقیق و توسعه (آرندی) به‌خصوص در تولید کالاهای خاص گران است و ساده نیست. در تولید گوشی‌های تلفن همراه، لوازم‌خانگی، صنعت خودرو و... هزینه‌های سنگین نیاز است و شرکت‌های کوچک توانایی تأمین آن را ندارند. بهرامی افزود: در کشور شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک بسیاری داریم که توانایی تأمین مالی آن‌ها برای تحقیق و توسعه کم است، بنابراین برای تحقق دانش‌بنیان شدن تولید باید به سمت تجمیع این شرکت‌ها حرکت کنیم. نمی‌توان ۳۰ شرکت خودروسازی داشته باشید تا بازار رقابتی شود؛ مثلاً آلمان کمتر از حدود ۷ یا ۸ شرکت خودروسازی دارد. برخی تولیدکننده را آزار می‌دهند برخی تولیدکننده را آزار می‌دهنداین پژوهشگر اقتصادی بیان کرد:  موضوع دیگر برای رشد و رونق تولید ایجاد شفافیت است. متأسفانه اقتصاد ما عرفی اداره می‌شود که از دل آن تولید محقق نخواهد شد. وقتی می‌توانید رشد تولید را شاهد باشیم که قواعد تعریف و به آن عمل شود. حتی اگر خوب تعریف کنیم و عمل نکنیم کاری از پیش نخواهد رفت. بهرامی با اشاره به نظام مالیاتی گفت: در بخش مالیاتی تولیدکننده را تنبیه کرده و سفته‌بازی را تشویق می‌کنیم با این اقدامات تولید رونق نمی‌گیرد زیرا عناصر مداخله‌گر در تولید زیاد است و تولیدکننده را آزار می‌دهند که پاسخگو هم نیستند؛ البته دولت سیزدهم در این راستا اقدامات موثری انجام داده که ثمره آن را در آینده خواهیم دید. مشکل تولید با اصلاح نظام بانکی حل خواهد شد مشکل تولید با اصلاح نظام بانکی حل خواهد شدوی در مورد تأمین مالی تولید در جهت رونق آن پاسخ داد: مشکل تولید با اصلاح نظام بانکی حل خواهد شد. اگر می‌خواهیم تولید در کشور شکل بگیرد باید مشکلات تأمین مالی آن حل شود و انتظاری که رهبر انقلاب از اقتصاد دارند، محقق خواهد شد. با نرخ بهره‌های بالا تولید نمی‌تواند رشد کند. این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: باید نرخ سود بانکی برای تولید بسیار پایین باشد که این موضوع شدنی است. تا زمانی که این موضوع رخ دهد باید بازار اولیه فعال باشد و طرح‌هایی روی میز قرار داد تا از طریق پذیره‌نویسی در بازار سرمایه تأمین مالی آن شکل بگیرد. این موضوع می‌تواند تأمین مالی را بهتر و سریع انجام دهد. بهرامی در پایان تأکید کرد: نظام بانکی باید در خدمت بخش واقعی اقتصاد باشد اما امروز این‌گونه نیست. بازار پول جزیره مستقل نیست و بی‌معنی است که در خدمت تولید و در اختیار بخش واقعی اقتصاد نباشد. اگر نظام بانکی اصلاح شود بخش زیادی از مشکلات تولید حل خواهد شد و اقدامی در جهت تحقق شعار سال است.