چگونه تاثیر کرونا بر کودکان را به حداقل برسانیم ؟

قطعا زمانی که اخبار شیوع ویروس کووید-19 برای اولین بار منتشر شد، هیچ کس باور نمی کرد که این بیماری تا به امروز بر زندگی ما تاثیر بگذارد. اما بیش از دو سال است که شاهد تعطیلی مدارس و به تازگی حضور نیمه وقت دانش آموزان در مدارس هستیم. تعطیلی مدارس و دور ماندن کودکان از جامعه و هم سن و سالان خود می تواند باعث به وجود آمدن آسیب های روحی در کودکان شود و مهارت های اجتماعی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد؛ کودکان اغلب در این دوران از تعاملات اجتماعی سابق دور مانده اند و ارتباط آنها مجازی شده اند. در بسیاری از موارد نیز کودکان دیگر نمی توانند کلاس های متفرقه قبل از کرونا را ادامه دهند و مهارت های مورد علاقه خود را تقویت کنند. آکادمی یاسان نیز برای سلامت جسمی کودکان، کلاس های آموزش برنامه نویسی کودکان خود را به صورت کاملا مجازی برگزار کرد و برای به حداقل رساندن آسیب های اجتماعی کودکان تدابیری را در نوع آموزش و برگزاری کلاس ها اندیشید. اما والدین در کاهش اثر روحی کرونا بر کودکان می توانند تاثیر بسزایی داشته باشند که در ادامه با این تاثیرات آشنا خواهیم شد. آموزش برنامه نویسی کودکانبا توجه به اینکه کووید-19 تاکنون جان میلیون ها نفر را در جهان گرفته است، تاثیر این بیماری بر سلامت عمومی را نمی توان انکار کرد. اما این آمار مرگ و میر بالا، عوامل استرس زای اقتصادی و قرنطینه های خانگی، به این معنی است که یک اپیدمی سلامت روان هم به سرعت در سراسر جهان گسترش یافته است. نگرانی های تاثیر کرونا بر کودکان از همان ابتدای پاندمی هنگامی که مدارس برای اولین بار به سبب اجرای محدودیت های کرونایی تعطیل شد، بسیاری از کارشناسان انجام این کار را برای سلامت و ایمنی عمومی ضروری دانستند. اما نگرانی ها در مورد تاثیر این تصمیم بر کودکان و مهارت های اجتماعی آنها همچنان مطرح بود.حال زمان کافی از این موضوع گذشته است و می توانیم ببینیم که آیا واقعا تاثیر کرونا بر کودکان و نگرانی ناشی از تعطیلی مدارس موجه بوده است یا خیر؟!! آنالیز تاثیر کرونا بر کودکان از نظر یک پرستار بهداشت رفتاری کلی اسمیت، یک پرستار بهداشت رفتاری، اخیرا در مورد تاثیر کرونا بر کودکان گفته است: " من به وضوح اثرات کرونا در دو سال گذشته بر کودکان را می بینم. بسیاری از مربیان و والدینی که با آنها کار می کنم، به دنبال حمایت از مهارت های اجتماعی کودکان هستند." با این حال، او در سخنان خود می گوید سخت است بدانیم که آیا تحت تاثیر قرار گرفتن مهارت های اجتماعی کودکان به دلیل تعطیلی مدارس است یا اختلال در برنامه آنها؟ یا این اتفاق تنها یک آسیب جمعی است که همه ما آن را تجربه کرده ایم!! این پرستار بهداشت روانی در مورد تاثیرات کرونا توضیح می دهد که: " روال زندگی خانواده ها مختل شده است. در بسیاری از خانه ها استرس زیادی وجود دارد. معلمان  و دانش آموزان تحت تاثیر منابع محدود و روزهای طولانی جلوی نمایشگرها قرار گرفته اند. ترس فراوانی نیز در زندگی اجتماعی انسان ها مشاهده می شود. همه این مسائل می توانند منجر به مشکلاتی شوند که کودکان در حال حاضر با آنها دست و پنجه نرم می کنند." تاثیر کرونا بر کودکان حتی پس از بازگشایی مدارس نیز جای بحث و بررسی دارد. پس از مدت ها بهره مندی از تدریس مجازی، حال که مدارس دوباره باز شده اند، این پرسش مطرح می شود که کودکان چگونه توانسته اند با کلاس های درس سازگار شوند. سوفی پیرس، روانشناس کودک و نوجوان می گوید: "در حالی که برخی از کودکان مشتاق بازگشت به مدرسه بودند. برخی دیگر در این باره با اضطراب قابل توجهی مواجه شدند". او توضیح می دهد: " برخی از بچه ها عادت کرده بودند بیشتر وقت خود را در کنار خانواده باشند. از این رو با بازگشایی دوباره مدارس دچار اضطراب جدایی شده اند. مابقی کودکان نیز با ورود مجدد به محیط مدرسه احساس تحریک عصبی بیشتری می کنند و از نظر اجتماعی مضطرب هستند." در این مورد، در درجه اول این معلمان هستند که باید به بچه ها کمک کنند. آنها باید بیاموزند که با این اضطراب ها کنار بیایند و به موقعیت قبلی خود بازگردند. خوشبختانه، زک واندرگراف، متخصص موسیقی و صاحب آموزشگاه موسیقی پویا می گوید:" تاثیرات بازگشایی کلاس ها به اندازه ای که در ابتدا تصور می شد شدید نبوده است؛ حداقل در مورد اکثریت هنرآموزان این طور است!" بررسی های مختلف در مورد استرس دانش آموزان پس از بازگشایی مدارس نشان داده است که این استرس را دانش آموزان کلاس اول بیشتر تجربه می کنند. رفتارهای خودخواهانه در دانش آموزان مهد کودک و کلاس اولی ها تاثیر کرونا بر کودکان یا دانش آموزان سنین پایین محسوس تر بوده است. تجربیات اجتماعی شدن در دوره پیش دبستانی یا مهد کودک اتفاق می افتد. دانش آموزان مهدکودک ها و کلاس اولی ها این تجربه را نداشته اند. در نتیجه تحت تاثیر زیادی از کرونا و شرایط پیش آمده قرار گرفته اند. از این رو بسیاری از رفتارهای ناآگاهانه و خودخواهی در آنها دیده می شود. آنها اغلب: تمام توجه معلم را می خواهند همسالان و دوستان خود را برای جلب توجه بزرگسالان انتخاب می کنند زمانی که به چیزی که می خواهند نمی رسند عصبانی می شوند اسباب بازی های کودکان دیگر را می گیرند در نهایت می توان گفت تجربیات اجتماعی خود را که قبلا در محیط مدرسه آموخته بودند، از دست داده اند. کودکان انعطاف پذیر هستند! یکی دیگر از نگرانی های والدین تاثیر "ماسک زدن" و "فاصله گذاری اجتماعی"، بر کودکان بود؟ کارشناسان در این باره می گویند که بچه ها حداقل در مورد ماسک زدن خوب عمل کرده اند. پیرس می گوید: "در بیشتر موارد، کودکان انعطاف پذیر هستند. آنها خود را با شرایط جدید و ماسک زدن روزانه سازگار کرده اند." واندر گراف با این نظر موافق بوده است. او توضیح می دهد که ماسک زدن حتی به کودکان کمک می کند که مهارت های اجتماعی خود را بهبود ببخشند. او می گوید: " با استفاده از ماسک، دانش آموزان رفتارهای بدی با یکدیگر ندارند. حتی می بینم که آنها با چشمان خود و زبان بدن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. از این رو ارتباطات غیر کلامی آنها تقویت می شود." البته تمام این حالات مستلزم حضور کودکان در مدارس و ارتباط فیزیکی آنهاست و در شرایط فعلی با تعطیلی دوباره مدارس این امتیاز نیز از کودکان گرفته شده است . متاسفانه او می گوید که در مورد رعایت فاصله گذاری اجتماعی و تفکیک بچه ها به گروه های مختلف و حضور آنها در مدرسه با هم گروهی های خود، متوجه عکس این موضوع شده است. یعنی وقتی بچه ها همیشه با افراد یکسانی در یک گروه کوچک قرار می گیرند، موقعیت های متفاوتی که در برخورد با افراد مختلف در کلاس تجربه می کنند، از دست می دهند. در این حالت آنها در برخورد با طیف وسیعی از شخصیت های مختلف احساس ضعف می کنند. برای کاهش تاثیر کرونا بر کودکان، والدین چگونه می توانند کمک کنند؟ اگر شما نیز فرزند در حال تحصیل دارید، ممکن است به وضوح متوجه برخی از این تاثیرات کرونا در او شده باشید. در این شرایط ممکن است این سوال برای شما مطرح شده باشد که چگونه می توانید به فرزند یا فرزندان خود کمک کنید؟ مهارت هایی را که آنها در طول بیش از دو سال گذشته فرصت استفاده از آنها را نداشته اند، چگونه می توانید تمرین یا توسعه دهید؟ پیرس در این باره می گوید: " بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که به فرزند یا فرزندان خود کمک کنید تا این مهارت ها را در خانه پرورش و رشد دهند." او پیشنهاد می کند: " [والدین] می توانند مهارت های اجتماعی فرزندان شان را در تعاملات روزانه با آنها تقویت کنند؛ آنها از طریق درگیر شدن منظم با این تعاملات و بحث های روزمره مهارت های زیادی کسب می کنند." والدین همچنین می توانند با تمجید از فرزندان خود در هنگام بروز یک مهارت اجتماعی مثبت در رفتار آنها، مانند شروع گفتگو یا ابراز علاقه به دیگران، رشد مهارت های اجتماعی آنها را تشویق کنند. اسمیت نیز با این موضوع موافقت کرده است. او می گوید والدین را تشویق می کند تا با فرزندان خود تعامل و بازی کنند. این کار به آنها در توسعه مهارت های اجتماعی شان کمک می کند. تقویت مهارت های اجتماعی کودکان راه های مختلفی دارد و در اینجا به یکی از شیوه های آن اشاره کردیم. برای کاهش تاثیر کرونا بر کودکان او پیشنهاد می کند : همراه با کودک خود مطالعه کنید. به هنگام مطالعه درباره شخصیت هایی که کودک به او فکر می کند سوال بپرسید. خود را در موقعیتی مشابه به فرزندتان قرار دهید و با او بحث کنید. بازی هایی انجام دهید که تفکر انتقادی، برنامه ریزی یا همکاری را در کودکان تقویت می کنند. مباحث از قبل آموخته شده و بازی هایی که قبلا انجام داده اید را هر از گاهی مرور کنید. به هنگام بازی اگر دو بار برنده شدید باید دو بار نیز بازنده باشید! به کودک بیاموزید که شکست همیشه چیز بدی نیست. در پی شکست ممکن است پیروزی نیز حاصل شود. اضطراب هایی که روزانه با آنها دست و پنجه نرم می کنند! بسیاری از دانش آموزان به سبب دوری از فضای مدرسه و بازگشتن به آن پس از گذشت بیش از دو سال از پاندمی کرونا دچار اضطراب شده اند.  برای آگاهی در مورد این مشکل کافی است به رفتار کودک خود دقت بیشتری نمایید. اضطراب در کودکان به صورت خشم، اجتناب یا با علایم فیزیکی چون معده درد یا نیاز به دستشویی مکرر ظاهر می شود. اولین قدم برای حمایت از کودک مضطرب این است که احساسات او را شناسایی و درک کنید. سپس با حمایت، صبر و مدل سازی به کودک کمک نمایید تا به موقعیتی که قبلا در آن قرار داشت بازگردد. برای آشنایی با 8 روش مهار استرس در کودکان اینجا کلیک کنید . اینجا